خلاصه اجرايي
در طول سالها تلاشهايي براي تدوين استانداردهاي بينالمللي براي نظامها مديريت بهداشت و ايمني شغلي صورت گرفته است. نيز، ابتكارهاي متنوع زيادي در سطح جهاني، منطقهاي و ملي براي قانونگذاري و راهنمايي در خصوص الزامهاي بهداشت و ايمني شغلي براي كارفرمايان صورت گرفته است. اينها افزوده بر تلاش داوطلبانه متعدد از سوي كمپانيها و بخشها براي اشتراكت گذاري بهترين فعاليتهاي اجراي بهداشت و ايمني شغلي هستند.
گرچه اين ابتكارهاي توقعات اجتماعي را بازتاب ميدهند، كسب و كارها نظامهاي مديريت بهداست و ايمني شغلي را در راستاي ساير نظامهاي كسب و كار براي عملكرد نمونه اجرا ميكنند چون كاري درست براي پايداري كسب و كار است.
كسب و كارها براي آنكه رقابت پذير باقي بمانند بدون نياز به مداخلات يك اقتدار خارج از كسب و كار شخص ثالث نياز به انعطاف پذيري در كاركرد دارند.
كسب و كارها بايد قادر باشند رويكردهاي متنوعي در مديريت بهداشت و ايمني شغلي داشده باشند، زيرا اين امر به ترويج نوآوري و سرمشقسازي مدد ميرساند.
الف. موضع س.ب.كاف در خصوص تدوين يك ايزوي مديريت استاندارد بهداشت و ايمني شغلي
با عنايت به چشم انداز سياستي، س.ب.كاف در خصوص استانداردسازي نظامهاي مديريت بهداشت و ايمني شغلي ايزو دغدغههاي زير را دارد:
- استانداردهاي ايزو و رويههاي تأييد نظامهاي مديريت مداخلات شخص ثالث در عمليات كسب و كار را عادي ميسازد، و اگر كسب و كار بخواهد در آنها ثبت نام كند، به آنها اختيار مداخله ميدهد، كه مستلزم بازرسيها، تأييد و برنامههاي اعبتاربخشي است. اينها به هزينهها و بوروكراسي افزوده ميشوند.
- در يك جهان به سرعت دگرگون شونده، نياز كسب و كار به توسعه راهحلهاي نوآورانه براي تمام عمليات، محصولات و خدمات خود براي حفظ رقابتپذيري و بنگاههاي پايدار اساسي است. مفهوم استانداردسازي و روند اغلب طولاني تدوين استانداردها ميتواند مانع رشد و ابتكارهاي كسب و كار شود. چارچوبهاي نظارتي و سيستم لازم است انعطاف پذيري و پاسخ دهي كسب و كار را توانمند سازد.
- با توجه به ماهيت متنوع كار و دامنه گسترده عمليات كسب و كار – اندازه و شرايط جغرافيايي و ساير شرايط آنها – يك رويكرد استاندارد شده هميشه مفيد نيست. بنا بر اين يك فرمول تجويزي براي مديريت بايد در يك سطح خيلي بالا باشد و در نتيجه در سطح محل كار كمتر مفيد خواهد بود.
- برخورد با موضوعهاي خاص كانوني مانند استفاده ايمن از مواد شيميايي در محل كار يا مديريت خطرات فيزيكي ميتواند با راه حلهايي با دامنهي محدود كه ميشود در سندهاي استاندارد بيان كرد، صورت بگيرد. در هر حال، يك رويكرد بهداشت و ايمني شغلي به موضوعهاي پيچيده و مبتني بر رفتار، كه تعامل بين روندها و انسانها را به رسميت بشناسد، لزوماً نميتواند با رويكردهاي فني يكسان مساعد باشد. به ويژه براي مؤصوعهاي روانشناختي كه مرزها را به مووضعهاي شخصي و روشزيستي در مينورد صدق مي:ند و اين فاكتورها لزوماً تعريف شدني و به يك روش اندازه گرفتني نيستند. نتايج بهبود ايمني بر مديريت بهداشت و ايمني مطلوب و فرهنگهاي سازماني مناسب مبتني است.
- بنياد ساخت محيط كار ايمنتر و بهتر روابط خوب، احترام متقابل، همكاري و مسؤليت شخصي يا مشترك است. با اين همه، به خاطر ماهيت متنوع پسزمينههاي فرهنگي و باورها، اين ارزشها نميتوانند از طريق استانداردهاي ملي يا بينالمللي حاكم شوند.
- استانداردسازي به خودي خود نميتواند اين موضوعها را حل كند و ايمني بياورد. محركهها براي نظامهاي محيط كار كه پشتيبان احترام و كرامت باشند بايد اجازهي حل موفقيت آميز مسائل و ترويج پيامدهايي را كه پايادر باقي ميمانند بدهند.
- بايد بين خصوصيات استانداردسازي ابتكارهاي بسيار متنوع بهداشت و ايمني شغلي و ارايه انعطاف پذيري مناسب براي هماهنگي با گسترهاي از روشهايي كه كسب و كارها طبق آنها عمل ميكنند توازني ايجاد شود. هماهنگي بين بعضي نظامها در سطح سازمانهاي بزرگ چندمليتي ميتواند مطلوب باشد و اغلب به صورت داوطلبانه صورت ميپذيرد. استاندادها ميتوانند به كسب و كارهادر كشورهاي نسبتاً توسعهنيافته از طريق ارايه روش دستيابي به عملكرد بهداشت و ايمني شغلي كمك كنند و ميتوانند به كسب و كارهاي در جاهاي ديگر روشي براي متفاوت سازي بازاركار ارايه دهند.
- سازمان بينالمللي كار باور دارد كه كسب و كارها بايد خودشان تصميم بگيرند كه آيا موردي كاري براي آنان وجود دارد كه در طرحهاي استانداردهاي بهداشت و ايمني شغلي، تأييد يا اعتباربخشي شوند يا نه و اينكه اينها نبايد به الزامهاي قاننگذاري پيوند بخورند. گنجاندن استاندردها در قانونگذاري بهداشت و ايمني شغلي خريد آنها را اجباري ميكند و اينها اغلب به صورت جداگانه، به ويژه براي كسب و كارهاي كوچك بسيار گران هستند. به استانداردهاي فني اغلب ميشود در مجموعه كدهاي پشتيان عمل ارجاع داد كه در استفاده از آنها به عنوان نمونهاي بهترين سرمشق در ميان ساير رويكردها آزادي عمل بيشتري وجود داشته باشد.
ب. پسزمينه
- تازهترين ابتكار سازمان بينالمللي استانداردسازي (بنگريد به پيوست يك. فرم پورپوزال شماره 01 ايزو) براي تدوين يك استاندارد بينالمللي مديريت بهداشت و ايمني شغلي ديگر، سبب شده است تا سازمان بينالمللي كارفرمايان با اعضاي خود در خصوص پيامدهاي آن مشورت كند. اطلاعات بيشتر نيز در پيوست دوم – ايزو و نظام استاندارهاي مديريت بهداشت و ايمني شغلي – خلاصهي تاريخچه، قابل دسترس است. اينها دوران طولاني تكوين اين ابتكار و همپوشاني آن با ابتكارهاي سازمان بينالمللي كار (س.ب.ك)را نشان ميدهند. در سال 2000، ايزو به همين موضوع رأي داد كه رد شد (29 موافق، 20 مخالف، نياز به دو سوم آراي مثبت).
در 2007، هيأت مديره س.ب.ك امكان همكاري ايزو/س.ب.ك را مورد بحث قرار داد و تصميم گرفت نه فقط همكار كند بلكه طي نامهاي مديركل س.ب.ك از ايزو خواست تا از تدوين استاندادهايي براي مديريت نظام بهداشت و ايمني شغلي خودداري كند. در مورد توفق بين اين دو سازمان مذكره جريان دارد.