در پي پيشنهاد «گروه كارفرمايان» به «شوراي حكام» سازمان بين‌المللي كار، دستور جلسه (آجندا)ي نود و هشتمين كنفرانس بين‌المللي كار كه در خرداد ماه سال جاري در ژنو برگزار خواهد شد و مهندس محمد عطارديان -عضو شوراي حكام سازمان بين‌المللي كار- و هيأت همراه وي به نمايندگي از سوي تشكل‌هاي كارفرمايي مستقل در آن شركت مي‌كند، تغيير كرد و قرار شد در چارچوب قواعد جاري اين كنفرانس پيشنهاد تشكيل «كميتهي كل» براي بررسي راهبرد‌هاي خروج از بحران در بازارهاي كار مطرح شود. با اطمينان مي‌توان پيش‌بيني كرد كه اين پيشنهاد به تصويب خواهد رسيد و بسياري از نشست‌هاي عمومي كنفرانس آتي در قالب «كميتهي كل» برگزار خواهد شد. اما، كميتهي كل چيست و با مجمع انجمن يا كنوانسيون اتحاديه‌ها و فدراسيون‌ها چه تفاوت‌هايي دارد؟
ماده 52 از «نظام‌نامه انجمن» اين مسائل را با دقت توضيح داده است. با اين اميد كه به مرور دريابيم، آنچه را كه به عنوان «انجمن» ساخته‌ايم يا مي‌سازيم، بيشتر شبيه «هيأت»هايي هستند كه به درد كارهاي هيأتي مي‌خورند، و با «انجمن» به معناي تشكل گروهي از افراد متعهد به قواعد بازي دموكراسي از زمين تا آسمان فاصله دارند، ترجمه‌ي اين قسمت از كتاب «نظام‌نامه‌ي انجمن» در ادامه تقديم مي‌شود.
خاطر نشان مي‌شود، «نظام‌نامه انجمن» در واقع همان «قانون عام پارلمان» يا «قواعد بازي دموكراسي» است كه در تمدن عقل گراي يونان باستان ريشه دارد و از طريق امپراتوري يونان به «لندن» منتقل شد كه در آن زمان يكي از پادگان‌هاي شبكه‌ي امپراتوري روم در اروپا محسوب مي‌شد. اين قواعد در پارلمان انگلستان به صورت شفاهي و عرفي تكامل يافت اما در ايالات متحده آمريكا بود كه مكتوب شد و در حال حاضر صدها كتاب اين قواعد را ارايه مي‌دهند و انجمن‌ها نيز يكي از آنها را- كه در اساس بسيار شبيه هم هستند- به عنوان «مرجع پارلماني» خود انتخاب مي‌كنند. آنچه را كه ما به عنوان «اساسنامه» مي‌شناسيم بخش بسيار كوچكي از «قانون عام» است كه فقط ويژگي‌هاي يك انجمن خاص را از ديگر انجمن‌ها متمايز مي‌سازد.
گفتني است يكي از كامل‌ترين و معتبرترين «نظام‌نامه‌هاي انجمن» كتابي است كه در سال 1876 از سوي فردي به نام مارتين هنري رابرت تدوين شد و ويرايش دهم آن كه در سال 2000 منتشر شده است به عنوان مرجع پارلماني بيشتر انجمن‌ها معرفي مي شود. بخش‌هاي بسيار زيادي از اين كتاب تا كنون به فارسي منتشر شده و در سايت «مؤسسه اخلاق پزشكي ايرانيان» (ماپا) در دسترس است و پس از كسب اجازه از مولفان، نسبت به انتشار آن اقدام خواهد شد.
توجه داشته باشيد كه ماده يا قسمت 53 «نظام‌نامه انجمن» كه ترجمه‌ي آن در ادامه آمده، از بخش شانزدهم كتاب نقل ميَ‌شود كه به قواعد ناظر بر بوردها و كميته‌ها پرداخته است.
بخش شانزدهم
بوردها و كميته‌ها
ماده 52- كميتهي كل و شكل‌هاي جايگزين آن
كميتهي كل [1] (كميته‌اي متشكل از كل اعضاء مجمع) و دو شكل جايگزين آن، شبه‌كميته‌ي كل [2] (يا رسيدگي انگار در كميتهي كل [3]) و رسيدگي غيررسمي [4] وسايلي هستند كه كل يك مجمع را قادر مي‌سازند تا تحت شرايط آزاد تقريباً مشابه يك كميته به جزئيات يك مسأله بپردازد. تحت هر يك از اين سه رويه، هر عضوي مي‌توانند در مذاكره پيرامون موضوع اصلي يا هر اصلاحيه‌اي- به همان مقدار زماني كه قواعد مجمع اجازه مي‌دهد- هر چند بار كه بتواند وقت بگيرد، صبحت كند. با اين وجود، همانند شرايط تحت قواعد عادي مذاكرات، او نمي‌تواند مادام كه عضوي كه هنوز صحبت نكرده دنبال گرفتن نوبت صحبت باشد، در باره‌ي همان موضوع دوباره صحبت كند.
هر يك از اين سه وسيله براي مجامعي با طيف مشخصي از بزرگي مناسب هستند و درجات مختلفي از ثبات در برابر بي‌نظمي و تبعات آن ايجاد مي‌كنند- كه خطر بروز آن، وقتي هر عضوي آزاد باشد به دفعات نامحدود در مذاكره حرف بزند، زياد خواهد شد. با توجه به اين نوع از حفاظت، تمايز‌هاي بين اين سه رويه را مي‌توان به شكل زير خلاصه كرد:
• در كميتهي كل، كه براي مجامع بزرگ مناسب است، نتايج به دست آمده تصميم‌هاي نهايي مجمع نيستند، اما حالت توصيه‌هايي را دارند كه مجمع فرصت بررسي بيشتر آنها را مي‌دهد و در نهايت در چارچوب قواعد خودش آنها را به رأي خواهد گذاشت. نيز، براي كميتهي كل رئيس انتخاب مي‌شود و رئيس عادي مجمع جايگاه رياست را ترك مي‌كند، تا براي اعمال رياست كارآمد بر روند رسيدگي نهايي مجمع به مشكلات احتمالي كه در كميته بروز پيدا مي‌كند در وضعيت بهتري قرار بگيرد.
• در شبه‌كميته‌ي كل، كه براي نشست‌هايي با اندازه‌ي متوسط (بين 50 تا 100 نفر) مناسب است، نتايج آراء اخذ شده براي بررسي نهايي در چارچوب قواعد عادي، به مجمع گزارش مي‌شود، درست همانطور كه در كميتهي كل صورت مي‌پذيرد. اما در اين مورد رئيس مجمع در جايگاه خود باقي مي‌ماند و رياست مي‌كند.
• رسيدگي غيررسمي، كه براي نشست‌هاي كوچك يا انجمن‌هاي سطح پايه (غيركنوانسيون. م) مناسب است، همانطور كه در بند اول اين قسمت گفتن شد، به سادگي محدوديت‌هاي مربوط به تعداد نوبتي كه اعضاء مي‌توانند در گفتگو صحبت كنند، برميدارد. رئيس عادي در جايگاه رياست باقي مي‌ماند، و نتايج آراء اخذ شده در جريان رسيدگي غيررسمي، تصميم‌هاي مجمع هستند، كه دوباره به رأي گذاشته نمي‌شوند.
تمام قواعد ناظر بر كميته‌هاي كل، و اقدامات در شبه‌كميته‌ي كل و در رسيدگي غيررسمي در ادامه ارايه مي‌شود.
كميتهي كل
هرچند كميتهي كل به جز در تشكيلات قانون‌گذاري زياد مورد استفاده قرار نمي‌گيرد، اما قديمي‌ترين تدبير از ميان سه تدبير پيش‌گفته است و الگويي است كه دو تدبير ديگر از آن ناشي شده‌اند. برخلاف روندهاي شبه‌كميته‌ي كل و رسيدگي غيررسمي، يك كميتهي كل يك كميتهي واقعي در معناي پارلماني است. بنا بر اين، در طول زماني كه يك نشست «در كميتهي كل» است، حتي اگر اين كميته مركب از تمام اعضاء حاضر در نشست مجمع باشد، از نظر فني «مجمع» نيست.
اقدام‌هاي پارلماني كه هنگام استفاده از يك كميتهي كل بايد صورت پذيرد در اساس همان اقدام‌هايي هستند كه هنگام ارجاع موضوع به يك كميتهي معمولي انجام مي‌شود. مجمع به پيشنهاد رفتن به كميتهي كل رأي مي‌دهد (كه معادل رأي دادن به ارجاع موضوع به كميته است)، و رئيس كميته منصوب مي‌شود. كميتهي موضوع ارجاعي را بررسي مي‌كند و گزارشي را كه بايد به مجمع تقديم شود به تصويب مي‌رساند، سپس به پيشنهاد «ختم و گزارش» رأي مي‌دهد. سرانجام، رئيس كميته گزارش را به مجمع تقديم مي‌كند و مجمع توصيه‌هاي كميته را مورد بررسي قرار مي‌دهد- درست مانند يك كميتهي معمولي. رفتن به كميتهي كل. همانگونه كه در بالا خاطر نشان شد، پيشنهاد رفتن به كميتهي كل يك شكل از پيشنهاد ارجاع به كميته (13) است. وقتي به عنوان يك پيشنهاد فرعي مطرح مي‌شود – يعني، وقتي در مورد يك موضوع در دست بررسي به كار برود- نسبت به تمام اشكال ديگر پيشنهاد فرعي ارجاع به كميته اولويت دارد و جلو مي‌افتد. اين پيشنهاد به شكل زير مطرح مي‌شود:
عضو (گرفتن نوبت): پيشنهاد رفتن به كميتهي كل دارم [يا «پيشنهاد مي‌كنم مجمع در كميتهي كل منحل شود»] تا موضوع در دست بررسي را رسيدگي كند [يا «اين موضوع را بررسي كند . . . (بيان موضوع)] (حمايت از پيشنهاد).
دستورات مربوط به كميتهي كل را مي‌توان در پيشنهاد ارجاع گنجاند.
اگر پيشنهاد ارجاع به كميتهي كل تصويب شود، رئيس جلسه بي‌درنگ عضو ديگري را – معمولاً و نه لزوماً نايب رئيس را- به جايگاه رياست فرامي‌خواند و خودش به عنوان يك عضو در كميته قرار مي‌گيرد. در مجامع بزرگ، منشي نيز جايگاه خود را ترك مي‌كند، رئيس كميته از آن موضع رياست مي‌كند و يك منشي دستيار مي‌تواند به عنوان منشي كميته مشغول به كار شود. منشي كميته تا زمان ارايه‌ي گزارش‌هاي كميه، به صورت موقت از كارهاي انجام شده يادداشت برميدارد، اما فعاليت‌هاي كميه در صورتجلسه‌ي مجمع نمي‌آيد. اين صورتجلسات بايد فقط بايد همان نوع گزارش مربوط به ارجاع به كميتهي كل، گزارش كميته، و اقدام مجمع در مورد گزارش كميته را منعكس كند، درست مانند يك كميتهي عادي.
انجام كار. مانند كميتهي عادي، يك كميتهي كل نمي‌توانند متن قطعنامهاي را كه به آن ارجاع شده عوض كند؛ اما مي‌تواند پيشنهادهايي را مطرح سازد كه بايد در قالب توصيه به مجمع گزارش شود. با اين وجود، اصلاحيه‌هاي قطعنامهاي كه از ابتداء در كميته تدوين شده باشد، طبق نظام‌نامه (در دستور) است، و اگر چنين اصلاحيه‌هايي در كميته تصويب شوند، آنها پيش از آنكه براي اقدام به مجمع تقديم شوند در قطعنامه گنجانده مي‌شوند.
يك كميتهي كل جز در موارد زير در چارچوب قواعد مجمع است:
1) تنها پيشنهادهايي كه در يك كميتهي كل طبق نظام‌نامه هستند عبارتند از تصويب (در چارچوب كميته، براي گنجاندن در گزارش‌اش)، اصلاح (آنچه كه قرار است گزارش شود)، و «ختم» يا «ختم و گزارش٭»- به جز، در ميان پيشنهادهاي ضمني، اخطار نظام‌نامه‌اي (بنگريد به 23)، مي‌تواند مطرح شود، فرجام نسبت به حكم رئيس (بنگريد به 24) مي‌تواند درخواست شود، و تشكيك آراء (بنگريد به 29) قابل طرح است، و درخواست‌ها و تحقيق‌ها‌ي پارلماني (بنگريد به 32 و 33) مربوط را نيز مي‌تواند ارايه داد.
2) در مذاكره براي تصويب يا اصلاح پيشنهادها، جز محدوديتي كه از سوي مجمع و پيش از رفتن به كميتهي كل تعيين شده باشد، به نحوي كه در ادامه توضيح داده شده، هر عضوي مي‌تواند به دفعات نامحدود تحت قواعدي كه در بند اول ين بخش آمده، صحبت كند. ٭٭
اگر كميتهي كل تمايل به اقدامي داشته باشد كه مستلزم تصويب پيشنهادي به جز پيشنهادهايي است كه در كميتهي كل طبق نظام‌نامه‌اند و در بند (1) بالا فهرست شده‌اند، بايد به پيشنهاد ختم و گزارش توصيه‌اي مبني بر انجام اقدام مورد نظر مجمع رأي دهد (ادامه را بنگريد). پيشنهاد ختم غيرقابل مذاكره است و نمي‌تواند اصلاح شودف و در كميه‌ي كل هميشه، جز هنگام اخذ يا تأييد رأي‌گيري و هنگامي كه عضوي نوبت داشته باشد، طبق نظام‌نامه است. بعضي از پيامدهاي قواعدي كه در بند پيشين بيان شد عبارتند از:
• يك كميتهي كل نمي‌تواند زيركميته تشكيل دهد يا موضوعي را به كميتهي (عادي) ديگري ارجاع دهد.
• فرجام نسبت به حكم رئيس بايد به صورت مسقيم به رأي گذاشته شود، چرا كه در كميته نمي‌توان درخواست فرجام را به تأخير انداخت يا روي ميزگذاري كرد.
• تنها راه خاتمه يا محدوديت مذاكره در كميته اين است كه مجمع پيش از رفتن به كميتهي كل چنين شرايطي را مشخص كند. اگر كميته تمايل بيابد كه مذاكرات محدود شود، فقط با ختم و درخواست از مجمع براي اعمال چنين محدوديتي مي‌تواند اين كار را انجام دهد (آنگونه كه در ادامه توضيح داده مي‌شود). اگر مذاكره در زمان مشخصي طبق دستور مجمع خاتمه يافته باشد، كميته قدرت ندارد حتي با توافق عمومي، آن زمان را افزايش دهد.
• در كميتهي كل رأي گيري با ورقه يا با قرائت نام طبق نظام‌نامه نيست. شمارش آراء ختم كميته نيز جز به دستور رئيس خارج از نظام‌نامه است.
• كميتهي كل قدرت اعمال اقدام‌هاي تنبيهي (بنگريد به 61) را ندارد، اما فقط مي‌تواند مسأله را به مجمع گزارش كند. اگر كميته به بي‌نظمي كشيده شود و رئيس كنترل آن را از دست بدهد، رياست مجمع بايد رياست كميته را برعهده بگيرد و انحلال كميته را اعلام كند.
• كميتهي كل نمي‌تواند موكول شود يا اعلام تنفس كند، اما بايد خاتمه يابد تا مجمع بتواند چنين كند.
ختم و گزارش. وقتي يك كميتهي كل رسيدگي به موضوع ارجاعي را تكميل كرد، يا اگر تمايل يافت كه نشست را به پايان برساند، يا خواست مجمع اقدامي كند كه مستلزم تصويب پيشنهادي است كه در كميته خارج از نظام‌نامه (خارج از دستور. م) باشد، كميته خاتمه مي‌يابد و گزارش مي‌دهد.
اگر كميته خودش قطعنامهاي را تدوين كرده باشد، وقتي كامل شد، با اخذ رأي در مورد گزارش قطعنامه خاتمه مي‌يابد. با اين وجود، اگر قطعنامه به كميته ارجاع شده باشد، فقط در مورد اصلاحاتي كه قرار است توصيه كند رأي گيري مي‌شود، و نه در مورد قطعنامه كه همراه با توصيه‌هاي پيشنهادي به مجمع ارجاع خواهد شد. طبق يك پيشنهاد، يا بر اساس توافق عمومي، كميته ختم مي‌شود و رياست مجمع دوباره در جايگاه رياست قرار مي‌گيرد. رئيس كميته در محلي در مجمع و رو به روي رياست مجمع مستقر مي‌شود، برمي‌خيزد، و خطاب به رئيس مجمع مي‌گويد:
رئيس كميته: جناب رئيس، كميتهي كل موضوع . . . (توضيح قطعنامه يا موضوع مورد بررسي) را بررسي كرد و به من مأموريت داد تا گزارش زير را تقديم كنم. . .
گزارش‌هاي نمونه‌اي ارايه شده در زيربخش «روش ارايه‌ي گزارش‌هاي كميه در موارد خاص» (ص.496 – كتاب اصلي.م) مي‌توانند به عنوان راهنما براي گزارش‌دهي موارد مشابه از يك كميه‌ي كل مورد استفاده قرار بگيرند، و رويه‌هاي تعيين تكليف چنين گزارش‌هايي آنگونه كه در همان صفحه‌ها توصيف شده در همان موارد كاربرد دارند. اگر هيچ اصلاحيه‌اي گزارش نشود، رئيس قطعنامه را كه به كميته ارجاع شده بود يا براي تصويب توصيه مي‌شود، به رأي ميگذارد و اين موضوع براي مذاكره و اصلاح در مجمع مفتوح خواهد بود. اگر اصلاح‌هاي پيشنهادي از سوي كميته گزارش شود، رئيس كميته آنها را قرائت كرده گزارش را به رئيس تقديم مي‌كند، كه او نيز دو باره آنها را قرائت كرده يا از منشي مي‌خواهد تا قرائت كند. رئيس سپس تمام اصلاحيه‌هاي كميته را قرائت كرده و همه را يك جا با هم به رأي ميگذارد، مگر آنكه عضوي درخواست رأي‌گيري جداگانه در مورد يك يا چند اصلاحيه‌ي جداگانه را مطرح سازد. در اين صورت، يك رأي‌گيري واحد در مورد تمام اصلاحيه‌هاي ديگر انجام مي‌شود، و سپس هر يك از اصلاحاتي كه درخواست رأي‌گيري جداگانه در باره‌ي آنها مطرح شده است، به رأي گذاشته مي‌شود. اين اصلاحيه‌ها مي‌توانند بيشتر مورد مذاكره قرار بگيرند و در مجمع اصلاح شوند، همانطور كه يك موضوع اصلي پس از اعمال تمام اصلاحيه‌هاي كميته اصلاح مي‌شود- تحت همان قواعد زماني كه هر كميتهي ديگري گزارش مي‌دهد. اگر كميته‌اي، براي تسهيل در تكميل كارش، تمايل داشته باشد كه مجمع خارج از قدرت كميته كار انجام دهد كه مستلزم تصويب يك پيشنهاد غيرقابل‌مذاكره است- به عنوان نمونه، محدود ساختن مذاكره در كميته- پيشنهاد ختم به شكل زير بايد ارايه شود: عضو (كسب نوبت): پيشنهاد مي‌كنم كميته خاتمه يابد و محدوديت مذاكره را درخواست كند. . . [توصيف محدوديت مورد نظر] (حمايت).
اگر اين پيشنهاد به تصويب برسد، رئيس كميته به شرح زير به مجمع گزارش مي‌دهد:
رئيس كميته: جناب رئيس، كميتهي كل اين موضوع را تحت بررسي قرارداده كه . . . [توصيف موضوع ارجاعي] و هنوز به جمع‌بندي نرسيده است، اما اجازه مي‌خواهد تا محدوديت مذاكره را به اين ترتيب كه . . . [محدوديت را توصيف مي‌كند] اعمال كند.
رياست مجمع درخواست را به رأي ميگذارد، و اگر نتيجه مثبت باشد، رئيس كميته دوباره در جايگاه رياست مستقر مي‌شود.
يك كميه‌ي كل، پيش از آنكه كارش تكميل شود، نيز، مي‌تواند درخواست دستورات كند، به شرط آنكه در مورد ماهيت و جمله‌بندي درخواست پيش از طرح پيشنهاد ختم توافق شده باشد. اگر كميته بخواهد كارهاي خودش را با اين اعتقاد كه موضوع تحت قواعد مجمع بهتر رسيدگي خواهد شد، يا مي‌خواهد نشست به تعويق بيافتد، پيشنهاد ختم به شكل زير مطرح مي‌شود:
عضو(كسب نوبت) : ختم كميته را پيشنهاد مي‌كنم (حمايت).
سپس رئيس كميته اينطور گزارش خواهد داد:
رئيس كميته: كميتهي كل اين موضوع را . . . (بيان موضوع) بررسي كرده و در مورد آن به هيچ نتيجه‌اي نرسيده است.
با چنين گزارشي، كميته از هستي ساقط مي‌شود مگر آنكه مجمع دستور تشكيل دوباره‌ي آن را صادر كند. با اين وجود، و در اين ارتباط، كميته در جريان گزارش‌دهي مي‌تواند «تقاضاي مجوز نشست دوباره» با يا بدون تعيين زمان مطرح كند؛ و مجمع هنگام پذيرش اين درخواست يك نظام‌نامه‌ي كلي يا يك نظام‌نامه‌ي اختصاصي (بنگريد به 41) براي يك زمان مشخص تدوين كند. اگر مجمع به كميته مجوز نشست دوباره بدون تعيين زمان اعطاء كند، اين نشست يك نشست براي رسيدگي به كار ناتمام است. خود كميتهي كل نمي‌تواند براي نشست‌هاي آتي برنامه‌ريزي كند.
اگر در مجمع يك ساعتي به عنوان تعويق تعيين شده باشد و هنگامي اين زمان فرابرسد كه نشست در كميتهي كل باشد، رئيس كميته اعلام مي‌كند: «ساعت تعويق مجمع فرارسيده است و ختم كميته اعلام مي‌شود». سپس رئيس كميته – همانطور كه در بند پيشي توصيف شد- گزارش مي‌دهد كه كميته در مورد موضوع ارجاعي به جمع‌بندي نرسيده است.
نصاب در كميتهي كل. نصاب يك كميتهي كل همان نصاب مجمع است مگر آنكه آئين‌نامه‌ها، يا مجمع نصاب متفاوتي براي كميته تعيين كنند. اگر آئين‌نامه‌ها نصاب متفاوتي براي كميته تعيين نكرده باشند، مجمع مي‌تواند، صرف‌نظر از نصابي كه آئين‌نامه‌ها براي مجمع الزام كرده باشند، پيش از رفتن به كميتهي كل براي آن مورد خاص نصاب تعيين كند. اگر در هر زمان كميته دريابد كه نصاب ندارد، بايد ختم خود را اعلام كرده و موضوع را به مجمع گزارش دهد. اگر خود مجمع نيز پس از آن نصاب نداشته باشد، بايد به تعويق بيافتد يا كار ديگر را كه در غياب نصاب قابل طرح است در دست بررسي بگيرد (ص 37-336. كتاب اصلي. م).
شبه‌كميته‌ي كل
(بررسي انگار در كميتهي كل)
قرائت تا حدودي ساده‌تر كميتهي كل، در واقع، رويه‌ي بررسي در شبه‌كميته‌كل (يا رسيدگي انگار در كميتهي كل) است، كه در مجامعي با اندازه‌ي متوسط تشكيل مي‌شود. بر عكس كميتهي كل، شبه‌كميته‌ي كل يك كميتهي واقعي نيست، اما، مجمعي است كه به مثابه يك كميتهي كل عمل مي‌كند.
رفتن به شبه‌كميته‌ي كل. پيشنهاد رسيدگي در شبه‌كميته‌ي كل از تمام اشكال ديگر پيشنهاد ارجاع به كميته (بنگريد به 13) اولويت دارد و جلو مي‌افتد به جز پيشنهاد رفتن به يك كميه‌ي كل (واقعي)، كه از آن عقب مي‌افتد. پيشنهاد رسيدگي در شبه‌كميته‌ي كل به شكل زير مطرح مي‌شود: عضو (كسب نوبت): پيشنهاد مي‌كنم كه اين قطعنامه در شبه‌كميته‌ي كل بررسي شود [ يا «انگار در شبه‌كميته‌ي كل بررسي شود»]. (حمايت.)
اين پيشنهاد از نظر تمايل به رفته به شبه‌كميته‌ي كل، قابل مذاكره است، درست مانند پيشنهاد ارجاع به كميته. اگر به تصويب برسد، رئيس اعلام نتايج اخذ رأي را به شكل زير جمع‌بندي مي‌كند:
رئيس (پس از اعلام نتايج آراء : قطعنامه در برابر مجمع به مثابه كميه‌ي كل است. رياست مجمع رئيس شبه‌كميته را منصوب نمي‌كند، اما خودش در طول رسيدگي در جايگاه رياست باقي مي‌ماند. منشي مجمع بايد يادداشت‌هاي موقت كارهاي انجام شده در شبه‌كميته را نگه دارد، اما، درست مانند كميتهي كل، صورتجلسه مجمع فقط گزارش ارايه شده از شبه‌كميته و اقدام‌هاي بعدي را- آنطور كه در ادامه نشان داده مي‌شود- ثبت مي‌كند.
انجام كار. در شبه‌كميته‌ي كل، پيشنهاد اصلي و هر اصلاحيه‌اي كه مطرح شود تحت همان قواعد ناظر بر يك كميتهي كل واقعي در معرض مذاكره قرار مي‌گيرد- يعني هر عضوي مجاز است به دفعات نامحدود صبحت كند (آنطور كه در صفحه 512 [متن اصلي. م] توضيح داده شد). با اين وجود، بر عكس مورد كميتهي كل واقعي هر پيشنهادي كه در مجمع طبق نظام‌نامه باشد، در شبه‌كميته نيز طبق نظام‌نامه است، در حاليكه فقط تا حدي قابل‌مذاكره است كه قواعد مجمع اجازه دهند. اما اگر هر پيشنهاد به جز يك اصلاحيه، به تصويب برسد، به صورت خود به خودي به اقدام‌ها در شبه‌كميته خاتمه مي‌بخشد. به اين ترتيب، و به عنوان نمونه، اگر يك پيشنهاد ارجاع پيشنهاد اصلي به يك كميتهي معمولي در شبه‌كميته‌ي كل مطرح شود، چنين پيشنهاد ارجاع به كميته‌اي، اگر قرار است موضوع در يك كميتهي واقعي مورد بررسي قرار بگيرد، بايد معادل مجموعه‌ي پيشنهادهاي زير باشد: (1) ختم كميتهي كل؛ (2) كميتهي كل از بررسي بيشتر موضوع خلع شود؛ و (3) موضوع به يك كميتهي معمولي ارجاع شود. گزارش‌دهي. پيشنهاد ختم در شبه‌كميته‌ي كل استفاده نمي‌شود. اگر شبه‌كميته، آنگونه كه در بند پيش گفته شد خاتمه نيابد، در آن صورت، وقتي به سؤال رئيس از اصلاحيه‌هاي بيشتر پاسخي داده نشود، رئيس بي‌درنگ شروع به دادن گزارش به مجمع مي‌كند و پيشنهاد و اصلاحيه‌هاي آن را به شكل زير به رأي ميگذارد:
رئيس: مجمع، در عمل به مثابه كميتهي كل، موضوع . . . (بيان موضوع) بررسي كرده است و اين اصلاحيه‌ها را ارايه داده است. . . (قرائت آنها). موضوع، رأي‌گيري در مورد اين اصلاحيه‌هاست.
گزارش‌هاي شبه‌كميته‌ي كل به اين ترتيب جمع‌بندي مي‌شود، و از اين نقطه رويه‌ي انجام كارها براي تعيين تكليف گزارش شبيه روش تعيين تكليف گزارش كميتهي كل است (ص. 20-518 . متن اصلي. م)- رئيس مجموعه‌ي اصلاحيه‌هاي گزارش شده را- به جز آن‌هايي را كه درخواست رأي‌گيري جداگانه شده باشد- به رأي ميگذارد، و كار ادامه مي‌يابد.
رسيدگي غيررسمي
همانگونه كه در بالا گفته شد، اگر موضوعي در يك كميتهي كل واقعي يا در يك شبه‌كميته‌ي كل مورد بررسي قرار بگيرد، توصيه‌هاي كميته يا شبه كميته بايد به مجمع گزارش شودو سپس مجمع بايد در مورد توصيه‌ها اقدام كند. در انجمن‌هاي معمولي (سطح پايه و نه فدراسيون. م) كه نشست آنها بزرگ نيست يك روش ساده‌تر اين است كه موضوع به صورت غيررسمي مورد بررسي قرار بگيرد، كه در واقع فقط قواعد ناظر بر محدوديت تعداد دفعاتي كه يك عضو مي‌تواند در جريان مذاكره در مورد يك پيشنهاد اصلي و اصلاحيه‌هاي آن صحبت كند تعليق مي‌شوند. وقتي اين تمايل وجود داشته باشد كه موضوعي به صورت غيررسمي بررسي شود يك عضو پيشنهاد اين كار را مطرح مي‌كند:
عضو (كسب نوبت): پيشنهاد مي‌كنم كه اين موضوع به صورت غيررسمي بررسي شود.
اين پيشنهاد، از نظر اولويت درست زير پيشنهاد «رسيدگي انگار در كميتهي كل» قرار مي‌گيرد كه خود آن نيز درست زير پيشنهاد «رفتن به كميه‌ي كل» قرار دارد كه در بالا بيان شد. اين پيشنهاد گونه‌اي از پيشنهاد ارجاع به كميته است، و فقط مي‌تواند از نظر تمايل نسبت به بررسي غيررسمي مورد مذاكره قرار بگيرد. اگر اين پيشنهاد به تصويب برسد، رئيس نتيجه را به شكل زير اعلام مي‌كند:
رئيس(پس از اعلام نتايج رأي‌گيري): اكنون موضوع به صورت غيررسمي بررسي مي‌شود. اعضاء براي تعداد دفعات صبحت در مورد اين پيشنهاد و اصلاحيه‌هاي آن محدوديتي نخواهند داشت.
جنبه‌ي «غيررسمي» بررسي فقط به تعداد دفعات مجاز صحبت در مذاكره پيرامون يك پيشنهاد اصلي و اصلاحيه‌هاي آن كاربرد دارد؛ تمام رأي‌گيري‌ها رسمي است، و هر پيشنهاد ديگري كه مطرح شود تحت قواعد عادي مذاكره بررسي مي‌شود. برخلاف مورد كميتهي كل و شبه‌كميته كل، اقدام‌ها در رسيدگي غيررسمي در صورتجلسه‌ي مجمع ذكر مي‌شود، درست انگار كه تمام رسيدگي به صورت رسمي انجام شده باشد. هنگام رسيدگي غيررسمي مجمع مي‌تواند، با دو سوم آراء، تعداد يا مدت صحبت‌ها را محدود كند، يا به هر نحو ديگري مذاكره را محدود كرده يا خاتمه بخشد. به محض آنكه تكليف پيشنهاد اصلي، به صورت موقت يا دائم، روشن شد، رسيدگي غيررسمي به صورت خود به خودي و بدون طرح هيچ پيشنهاد يا اخذ رأي خاتمه مي‌يابد.
پيش از تعيين تكليف پيشنهاد اصلي، در صورت تمايل، رسيدگي غيررسمي مي‌تواند با رأي اكثريت به پيشنهاد «اجراي قواعد عادي مذاكره» يا «رسيدگي رسمي موضوع» خاتمه يابد.
كمك به شفاف‌سازي عقيده
سنتي‌ترين كمك‌ها به شفاف‌سازي عقيده در انجمن‌ها، به سادگي، اعلام تنفس يا ارجاع موضوع به كميته بوده است- اغلب يك كميتهي بزرگ مركب از اعضائي كه نظرات متفاوت را در انجمن نمايندگي مي‌كنند، مانند كميتهي كل يا يكي از شكل‌هاي جايگزين آن. در سال‌هاي اخير،