ساير روش‌هاي رأي‌گيري

برخلاف روش‌هاي رأ‌ي‌گيري كه در زيربخش پيشين خاطر نشان شد، روش‌هاي رأي‌گيري كه در ادامه توصيف شده، مانند شمارش رأي قيامي، فقط موقعي مورد استفاده قرار مي‌گيرند كه مجمع يا قواعد مقرر آن با صراحت دستور داده باشد.

رأي‌گيري با برگه. رأي‌گيري با برگه (تكه كاغذي كه رأي‌‌دهنده رأي خود را روي آن مي‌نويسد) وقتي مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه مخفي ماندن آراء اعضاء مطلوب باشد. آئين‌نامه‌هاي سازمان ممكن است رأي‌گيري با برگه را در مواردي مانند انتخاب مسؤلان و پذيرش عضويت مقرر سازند. هر رأي مرتبط با اتهام‌ها يا اتهام‌هاي مطرح شده نسبت به يك عضو يا يك مسؤل پيش يا پس از دادگاه (61) هميشه بايد با برگه باشد.جز در مواردي كه آئين‌نامه‌ها طور ديگري مقرر كرده باشند، اكثريت آراء مي‌تواند دستور رأي‌گيري با برگه را – كه در بسياري از موارد فكر مي‌شود اعضاء از طريق آن احساسات حقيقي خودشان را بهتر بيان مي‌كنند- صادر كند.

وقتي آئين‌نامه‌ها مقرر مي‌سازند كه يك رأي با برگه گرفته شود، اين الزام نمي‌تواند، حتي با اجماع آراء تعليق شود. به اين ترتيب، در چنين موردي خارج از نظام‌نامه‌ است كه يك شخص – به عنوان نمونه، منشي – برگه را از مجمع جمع كند. وقتي قرار است رأيي با برگه گرفته شود، يا گرفته شده باشد،‌ چه آئين‌نامه‌ها مقرر كرده باشند و چه نكرده باشند،‌ هيچ پيشنهادي طبق‌نظام‌نامه نيست كه افشاء رأي يا نظرات يك عضو در مورد آن موضوع را اجبار كند. هر پيشنهادي مبني بر اينكه يك رأي با برگه را كه اجماع آراء نبوده، به اجماع آراء تبديل شود، خارج از نظام‌نامه خواهد بود، مگر آنكه آن پيشنهاد نيز با برگه به رأي گذاشته شود- زيرا هر عضوي كه آشكارا عليه اعلام رأي اول به اجماع آراء رأي بدهد بدينوسيله روشن خواهد ساخت كه به گزينه‌ي برنده رأي نداده است.

شكل برگه. برگه مي‌تواند صرفاً از يك تكه كاغذ تشكيل شود كه رأي‌دهندگان گزينه‌ي خودشان را به شكلي كه رئيس توضيح مي‌دهد روي آن مي‌نويسند؛ اما اگر از پيش معلوم باشد كه قرار است رأي با برگه گرفته شود و سؤال‌ها دقيقاً چه هستند، برگه‌ها بايد در فرصت مناسب و پيش از توزيع آماده شوند. در چنين موردي، هر سؤالي كه قرار است به رأي گذاشته شود همراه با پاسخ‌هاي احتمالي آن كنار يك فضاي خالي يا چارگوش قيد مي‌شود، به نحوي كه رأي‌دهندگان بتوانند پاسخ مطلوب خود را انتخاب كنند. دو سؤال يا بيشتر مي‌تواند در يك برگه ذكر شود،‌ به شرطي كه هر كدام، مانند نمونه‌ي زير، به نحوي علامت بخورند كه قاطي نشوند.

در جريان انتخابات، نبايد از چارگوش‌ها يا فضاهاي «به نفع» يا «مخالف» استفاده شود. آن‌ها فقط در ارتباط با رأي به پيشنهادها كاربرد دارند. در انتخابات،‌ رأي‌گيري، در واقع، به معناي پركردن جاي خالي است، و رأي‌دهنده مي‌تواند فقط با رأي دادن به فرد ديگري كه نامزد شده و يا با نوشتن نام نامزد ديگر عليه يك كانديدا رأي بدهد.

رويه‌ي رآي‌گيري با برگه. در جريان رأي‌گيري با برگه جايي كه رأي‌گيري در همان اتاقي انجام مي‌شود كه نشست جريان دارد، رئيس صندوق‌داران را براي پخش، گردآوري و شمارش برگه‌ها و گزارش آراء منصوب مي‌كند. تعداد صندوق‌داران به تعداد رأي‌دهندگان، تعداد مسؤلاني كه بايد انتخاب شوند يا پرسش‌هايي كه بايد پاسخ داده شوند، يا تعداد نامزدها بستگي دارد. براي يك گروه كوچك، معمولاً دو يا سه صندوق‌دار كافي است. صندوق‌داران بايد به خاطر دقت و استقلالشان انتخاب شوند، بايد مورد اعتماد اعضاء‌ باشند، و نبايد در سؤال يا نتايج رأي‌گيري آن اندازه نفع شخصي داشته باشند كه طبق اصل بيان شده در صفحه‌ي 394 مي‌بايست از شركت در رأي‌گيري خودداري كنند. اغلب مواضعشان در قبال موضوع مطروحه شناخته شده است و هميشه به خاطر حفاظت از منافع هر يك از طرف‌هاي مخالف انتخاب مي‌شوند. آنان معمولاً خودشان رأي مي‌دهند.

براي تضمين دقت و توانمندسازي صندوق‌داران در جهت شناسايي خطاها هنگام باز شدن برگه‌ها، هر برگه بايد به روش از پيش يا هنگام رأي‌گيري اعلام شده تابخورد.

مقام رياست، در صورت عضويت در مجمع، هميشه مي‌تواند در رأ‌ي‌گيري با برگه هم زمان با ساير اعضاء رأي بدهد. اگر پيش از بستن صندوق‌ها نتواند رأي بدهد با مجوز مجمع قادر به دادن رأي خواهد بود.

بعد از تكميل برگه‌ها رئيس صندوق‌داران را براي گردآوري برگه‌ها هدايت مي‌كند. هنگام گردآوري برگه‌ها، اين مسؤليت بر عهده‌ي صندوق‌داران است كه مراقب باشند عضوي بيش از يك بار رأي‌ ندهد – كه براي تضمين اين امر مجمع بايد روش معقول و منظمي تصويب كند. به عنوان نمونه: (الف) در نشست‌هايي كه فقط رأي‌دهندگان حضور داشته باشند، اعضاء مي‌توانند در صندلي‌هاي خود باقي بمانند و برگه‌هاي خود را در گلداني كه يك صندوق‌دار همراه با صندوق‌دار ديگر كه مراقب و مواظب است، مي‌گرداند بياندازند؛ (ب) آنان مي‌توانند به طرف صندوق مركزي كه دست‌كم دو صندوق‌دار مراقب آن هستند بروند و برگه‌هاي خود را در آن بياندازند؛ يا (پ) مي‌توانند برگه‌هاي خود را به صندوق‌دار بدهند – كه با لمس ضخامت كاغذ آن بايد تشخيص دهد كه فقط يك برگه گرفته، تا در صندوق‌مركزي بياندازد. از هر روشي كه در گردآوري برگه‌ها پيروي شود – مانند ساير جزئيات مربوط به رأي‌گيري – بايد به وسيله‌ي قاعده يا سنت در سازمان تثبيت شود و نبايد از اين وضعيت به وضعيت ديگر به صورت دلبخواهي تغيير كند.

پس از رأي دادن آنان كه مي‌خواهند رأي بدهند، رأي‌گيري مي‌تواند با پيشنهاد عضوي كه به دو-سوم آراء نياز دارد خاتمه يابد (30)؛ اما معمولاً بهتر است كه به رئيس استناد شود كه رأي‌گيري را خاتمه بخشد. وقتي به نظر برسد كه همه رأي داده‌اند، رئيس مي‌پرسد: «تمام كساني‌ كه مي‌خواستند رأي بدهند رأي دادند؟» اگر كسي نبود، مي‌گويد،‌ «اگر كس ديگري نمي‌خواهد رأي بدهد . . . [مكث]، صندوق‌ها بسته مي‌شوند»، به اين ترتيب در واقع اعلام مي‌شود كه صندوق‌ها با توافق عمومي بسته مي‌شوند. پس از آن، اگر عضوي برسد كه بخواهد رأي بدهد، بازگشاني صندوق‌ها به اكثريت آراء نياز خواهد داشت (30). صندوق‌داران، در يك جاي دنج، و اگر مجمع قرار است در جريان شمارش برگه‌ها به موضوع ديگري بپردازد، در يك اتاق ديگر شمارش برگه‌ها را شروع مي‌كنند. در بعضي از سازمان‌هاي كوچك رسم است كه در حضور كل حاضران در نشست برگه‌ها شمارش شود.

گزارش آراء. صندوق‌داران در جريان گزارش آراء گرفته شده، برگه‌هاي سفيد را ناديده مي‌گيرند و براي آراءي غيرقانوني هيچ يك از نامزد‌ها يا تصميم‌ها اعتباري قائل نمي‌شوند. تمام برگه‌هاي سفيد بايد مثل كاغذ پاره ناديده‌ گرفته شوند، زيرا اعضائي كه نمي‌خواهند رأي بدهند ممكن است اين روش را براي رأي ندادن انتخاب كرده باشند. اگر هنگام بازگشايي برگه‌ها معلوم شود كه دو يا چند برگه‌ي نوشته‌ شده با هم تا شده‌اند، بايد به عنوان آراء غيرقانوني گزارش شوند- يعني هر مجموعه از برگه‌هاي با هم تا شده به عنوان يك رأي غيرقانوني در مورد هر موضوع،‌ گزارش مي‌شود و فاقد اعتبار خواهد شد. از سوي ديگر، يك برگه‌ي سفيد تا شده همراه با يك برگه‌‌اي كه به شيوه‌ي مناسب پرشده باشد، ناديده گرفته مي‌شود، اما باعث نمي‌شود كه برگه‌اي كه همراه با آن تا شده رد شود.

با هر قسمت از يك برگه به عنوان يك برگه‌ي جدا برخورد مي‌شود، و صندوق‌داران بايد شماره‌ي آراءي هر قسمت براي هر مسؤل يا موضوع را بشمارند. اگر عضوي يك يا چند گزينه‌ در يك برگه‌ي شامل چند پرسش‌ يا بيش از يك مسؤل را خالي بگذارد، قسمت‌هاي خالي به هيچ رو بر اعتبار فضاهايي كه پر كرده تأثير نمي‌گذارد، و براي هر يك از اين آراء بايد به او اعتبار يك رأي قانوني داده شود. با اين حال،‌ اگر او به نامزدهاي زيادي براي يك سمت مفروض رأي داده باشد، همان بخش خاص آن برگه غيرقانوني خواهد بود، زيرا صندوق‌داران امكان ندارند مشخص كنند عضو مي‌خواسته به چه كسي رأي بدهد.

خطا‌هاي كوچك فني، مانند املاء غلط يك كلمه يا نام، اگر معناي برگه روشن باشد، رأي را غيرقانوني نمي‌سازد. برگه‌هاي نامفهوم يا برگه‌هاي داده شده به يك نامزد ناروشن يا شخصيت‌هاي خيالي غيرقانوني هستند. اگر معناي يك يا چند برگه ترديد‌آميز باشد، اگر نتوانند بر نتيجه تأثير بگذارند غيرقانوني تلقي مي‌شوند، اما اگر بر نتيجه تأثير بگذارند، صندوق‌داران بايد آن‌ها را به رئيس گزارش دهند، و او نيز به بي‌درنگ مسأله نحوه‌ گزارش اين برگه‌ها را در مجمع مطرح خواهد كرد.

تمام آراء غيرقانوني از نوعي كه در بند پيشين توصيف شد – يعني، آراء غيرقانوني كسب شده از رأي‌دهندگان قانوني – در تعيين تعداد آراء كسب شده به منظور شمارش اكثريت محاسبه مي‌شوند. از سوي ديگر، اگر يك يا چند برگه به عنوان برگه‌هاي كسب شده از افرادي كه فاقد صلاحيت رأي‌ دادن هستند، قابل شناسايي باشند، و بتوان ثابت كرد كه ديگر چنين‌ آرائي موجود نيست، اين برگه‌ها در تعيين تعداد آراء كسب شده به منظور شمارش اكثريت حساب نمي‌شوند. اگر شواهدي مبني بر اينكه برگه‌هاي غيرقابل شناسايي از سوي افراد فاقد صلاحيت رأي دادن كسب شده وجود داشته باشد، و اگر اين امكان وجود داشته باشد كه چنين برگه‌هايي بر نتيجه تأثير مي‌گذارد، كل آراء با برگه بي‌اعتبار است و رأي با برگه بايد دوباره گرفته شود. اصل اين است كه يك گزينه‌ي تشكيلات رأي‌گيري اعتبار ندارد مگر آنكه از سوي بيش از نصف كساني كه صلاحيت رأي دادن دارند به تصويب برسد و تمام شواهد مبني بر داشتن چنين نظري ثبت شود.

در مورد اخذي با برگه براي يك پيشنهاد، گزارش صندوق‌داران به شكل زير است:

گزارش صندوق‌داران

تعداد آراء كسب شده . . . . . . . . . . . . . .. . . . .102
آراء مورد نياز براي تصويب (اكثريت) . . . . . /. .. . 52
آراء موافق پيشنهاد . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
آراء مخالف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
آراء غيرقانوني
يك برگه شامل دو رأي
آراء‌ باطله، مردود . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

گزارش صندوق‌داران نبايد شامل تعداد افرادي باشد كه صلاحيت رأي دادن دارند. در يك انجمن محلي يا ديگر تشكل‌هايي كه در آن‌ها عضويت بر يك مبناي بلند مدت ادامه مي‌يابد، فقط مسؤل نگه‌داري فهرست اعضاء، و در يك كنوانسيون فقط آخرين گزارش مصوب كميته‌ي اعتبارنامه‌ها، مي‌توانند، در صورت نياز، اين رقم را به شيوه‌اي معتبر تعيين كنند. نتيجه هميشه از سوي رئيس اعلام مي‌شود، كه پيش از اعلام نتيجه گزارش صندوق‌داران را هم قرائت مي‌كند. در انتخابات، رئيس به صورت جداگانه انتخاب هر مسؤل را اعلام مي‌كند (بنگريد به 40). در رأي‌گيري با برگه، رئيس نتيجه را اعلام مي‌كند.

گزارش كامل صندوق‌داران در صورتجلسه گنجانده شده و به بخشي از گزارش‌هاي رسمي سازمان بدل خواهد شد. اين گزارش در انتخابات يا در رأي‌گيري براي يك پيشنهاد مهم تحت هيچ شرايطي نبايد به خاطر تمايز نا به جا نسبت به احساسات نامزدهاي ناموفق يا اعضاء طرف بازنده حذف شود.

پس از تكميل رأي‌گيري با برگه در انتخابات يا در مورد يك پيشنهاد، اگر اين احتمال نداشته باشد كه مجمع بخواهد دستور بازشماري را صادر كند (كه مستلزم اكثريت آراء است مگر آنكه يك نظام‌نامه‌ي خاص تعداد كم‌تري را براي اين كار مجاز كرده باشد)، دستور نابودسازي برگه‌هاي رأي مي‌تواند صادر شود يا پيش از نابودي، براي مدتي (مثلاً يك ماه)‌ نزد منشي باقي بماند.

رأي‌گيري ماشيني يا الكترونيكي. روند رأي‌گيري در بسياري از سازمان‌ها – به ويژه در آن‌ها كه صدها رأي‌دهنده دارند – با استفاده از ماشين‌هاي رأي‌گيري مانند ماشين‌هايي كه در انتخابات سياسي مورد استفاده قرار مي‌گيرند، يا دستگاه‌هاي الكرونيكي شبيه آنچه كه در كاخ نمايندگان و بسياري از تشكيلات قانون‌گذاري به كار مي‌روند اما براي مخفي‌سازي هويت رأي‌دهندگان تنظيم شده‌اند، به نحو چشم‌گيري متحول شده است. مهم است كه اين دستگاه‌ الكترونيكي طبق قاعده‌ي بيان شده در صفحه‌ي 402 برنامه‌ريزي شود كه بر اساس آن با هر بخش از يك برگه به عنوان يك برگه‌ي جدا برخورد مي‌شود و آراء اخذ شده براي هر سِمَت يا هر موضوع مورد بررسي قرار مي‌گيرد. هرجا قرار است اين دستگاه‌ها مورد استقاده قرار بگيرد، نكات زير اهميت مي‌يابد:

• تداركات براي انتخابات بايد از طريق مشورت با كسي كه مسؤل نصب اين دستگاه‌هاست صورت بگيرد، تا تمام تعديل‌هاي لازم به خاطر شرايط خاص آن انتخابات انجام شود.
• كساني كه قرار است در جريان رأي‌گيري مراقب اين دستگاه‌‌ها باشند بايد با دقت وظيفه‌ي خودشان را ياد گرفته باشند، و بايد قادر باشند استفاده از دستگاه‌ها را براي رأي‌دهندگان توضيح دهند.
• احتمالاً اگر بسياري از رأ‌ي‌دهندگان هرگز از اين دستگاه‌ها استفاده نكرد‌ه‌ باشند، معقول است كه يك روز قبل از انتخابات يك دستگاه براي بررسي در دسترس رأي‌دهندگان قرار بگيرد.

رأي‌گيري با حضور و غياب. رأي‌گيري با حضور و غياب (كه به آن رأي‌گيري با بله و خير هم گفته مي‌شود) اثر ثبت نحوه‌ي رأي دادن هر يك از اعضاء، يا، گاهي هر يك از نمايندگان، را دارد؛ بنا بر اين، درست خلاف رأي‌گيري با برگه است. اين روش معمولاً منحصر به تشكيلات قانون‌گذاري است كه اقدامات آن منتشر مي‌شود، زيرا حوزه‌هاي انتخاباتي را قادر مي‌سازد تا بدانند كه نمايندگانشان به اقدام‌هاي مشخص چه‌ رأيي داده‌اند. اين روش نبايد در نشست‌هاي توده‌اي يا در مجامعي كه اعضاء آن در قبال حوزه‌هاي انتخابي مسؤل نيستند مورد استفاده قرار بگيرد.

دستور رأ‌گيري با حضور و غياب. در تشكيلات نمايندگي، اگر مقررات قانوني يا اساسنامه‌اي براي تعيين اندازه‌ي اقليتي كه مي‌تواند دستور رأي‌گيري با حضور و غياب را بدهد وجود نداشته باشد، تشكيلات بايد قاعده‌اي را براي تعيين اندازه‌ي اين حداقل – به عنوان نمونه، مثل كنگره، يك پنجم حاضران، يا نسبت ديگري از حاضران كه كم‌تر از اكثريت باشد، به تصويب برساند. در نبود چنان نظام‌نامه‌ي خاصي، براي گرفتن رأي به روش حضور و غياب به اكثريت آراء نياز خواهد بود- كه در اين مورد پيشنهادي براي انجام چنين كاري احتمالاً بي‌فايده خواهد بود، زيرا هدفش اين است كه اكثريت را مجبور اعلام موضع علني كند. در انجمن‌هاي محلي با اعضاء زياد، پيشنهاد رأي‌گيري با حضور و غياب معمولاً يك پيشنهاد تأخيري است. با اين حال، به عنواني يكي از پيشنهادي مرتبط با روش رأي‌گيري، طرح پيشنهاد «اخذ برگه‌ي امضاء شده توسط صندوق‌داران» طبق نظام‌نامه است،‌ و اگر چنين رأي‌گيريي مقرر شود،‌ اعضاء روي برگه مي‌نويسند «بله» يا «خير» و آن را امضاء مي‌كنند. آراء مي‌توانند درست مانند اينكه يك رأي‌گيري حضور و غياب انجام شده باشد، در صورتجلسه قيد شود، اما لازم نيست نام تمام اعضاء قرائت شود. در كميته‌ي كل رأي‌گيري با حضور و غياب نمي‌تواند مطرح باشد.

رويه‌ي رأي‌گيري حضور و غياب. اگر قرار باشد رأي‌گيري با حضور و غياب انجام شود (براي اين پيشنهاد بنگريد به 30)، رئيس مسأله را به شكلي شبيه به زير مطرح مي‌كند:

رئيس: كساني كه موافق تصويب اين قطعنامه‌ هستند، وقتي نامشان قرائت مي‌شود، جواب بدهند «بله» [يا «آري»]، مخالفان جواب بدهند «خير» [يا «نه»].. منشي [يا كارمند] فهرست را قرائت مي‌كند».

فهرست، به استثناء نام رئيس كه در آخر و فقط وقتي كه رأي او بر نتيجه تأثير بگذارد، به ترتيب الفباء خوانده مي‌شود. پس از آنكه يك نفر به حضور و غياب پاسخ داد، ديگر براي تجديد مذاكره خيلي دير شده است. هر عضو، وقتي نامش خوانده شد، طوري كه در زير نشان داده شده، مثبت يا منفي پاسخ مي‌دهد. اگر تمايلي به دادن رأي نداشته باشد، پاسخ مي‌دهد: حاضر (يا ممتنع). اگر براي رأي دادن آماده نباشد، اما بخواهد بعد از تكميل حضور و غياب دوباره نامش خوانده شود پاسخ مي‌دهد: بعداً.

منشي نام هر عضو و پاسخ داده شده را با صداي بلند تكرار مي‌كند و پاسخ را در يك ستون جدا در فهرست حضور و غياب يادداشت مي‌كند. يك روش مناسب براي نوشتن پاسخ‌ها، يادداشت كردن عدد 1 در سمت راست نام نخستين عضوي كه جواب مثبت مي‌دهد، و عدد 2 در سمت راست نام دومين عضوي كه جواب مثبت مي‌دهد، و به همين ترتيب، مي‌باشد. با پاسخ‌هاي منفي نيز به همين ترتيب در سمت چپ نام‌ها عمل مي‌شود و براي پاسخ‌هاي حاضر نيز در ستوني در انتهاي سمت چپ نام‌ها عددگذاري خواهد شد. در اين روش، آخرين شماه‌ي هر ستون تعداد آراء داده شده‌ي موافق،‌ مخالف و ممتنع را نشان مي‌دهد.

در پايان حضور و غياب، نام كساني كه موفق به دادن رأي نشدند مي‌تواند دوباره قرائت شود، يا رئيس مي‌توان بپرسد آيا كسي بعد از قرائت نامش وارد سالن شده است يا نه. هر يك از اين اعضاء كه بعداً پاسخ بدهند شماره‌ي نهايي به رأي يا امتناع آنان اختصاص داده مي‌شود، هرچند شماره‌‌ي اين عضو خارج از ترتيب حضور و غياب خواهد بود. تغييرات در آراء نيز در همين زمان، پيش از اعلام نتايج مجاز است. وقتي اين كار صورت گرفت،‌ شماره كنار نام عضو خط مي‌خورد، رقم كل براي آن ستون اصلاح مي‌شود، و بعد، شماره‌ي نهايي در ستون مناسب وارد مي‌شود. تغيير آراء وقتي دستگاه‌هاي الكترونيكي مورد استفاده قرار بگيرد ممكن است محدود شود.

منشي شماره‌ي نهايي كساني را كه به يك طرف، يا ممتنع، رأي داده‌اند به رئيس تقديم مي‌كند و او نيز اين ارقام را بيان و نتيجه‌ را اعلام مي‌كند.

در رأي‌گيري حضور و غيابي، يك گزارش از رأيي كه هر عضو داده، نيز نتيجه‌ي رأي‌گيري، بايد به صورت كامل در صورتجلسه يا در يادداشت روزنامه درج شود. اگر كساني كه به حضور و غياب پاسخ مي‌دهند به رقم كافي براي نصاب نرسد، رئيس بايد به منشي دستور بدهد كه تعداد كافي از نام اعضاء را كه حاضرند اما رأي نمي‌دهند وارد كند تا حضور نصاب در جريان رأي‌گيري را نشان دهد.

در كنوانسيون‌هاي بزرگ، گاهي اوقات به جاي نام اعضاء‌ منفرد نام هيأت نمايندگان قرائت مي‌شود. در جريان خواندن نام يك نمايندگي براي رأي‌گيري، منشي بايد حق رأي را به اين ترتيب بيان كند، « شماره‌ي محل، 145: 8 رأي». در اين موارد، رئيس يا سخنگوي هر نمايندگي، كه به ترتيب الفباء يا به ترتيب شماره خوانده مي‌شود، با بيان آراء جواب مي‌دهد: «شماره‌ي محل، 145: 5 رأي «موافق» و 3 رأي «مخالف». منشي اين‌ها را براي تأييد تكرار مي‌كند و نمايندگي بعدي را صدا مي‌زند. اگر عضوي از مجمع نسبت به رأي هيأت نمايندگي ترديد داشته باشد، مي‌تواند از هيأت درخواست رأي‌گيري كند، كه در اين صورت، نام هر يك از اعضاء هيأت نمايندگي از سوي منتشي قرائت مي‌شود،‌ و هيأت تك تك رأي مي‌دهند. وقتي تمام هيأت رأي داد، منشي ارقام كل هيأت را بيان مي‌كند، كه ثبت مي‌شود.

نصب دستگاه رأي‌گيري حضور و غيابي الكترونيكي. اشكال مختلفي از دستگاه‌هاي الكترونيكي براي رأي‌گيري حضور و غياب در دسترس قرار گرفته‌اند. هر تشكيلات مشورتي مي‌تواند يك چنين سامانه‌اي را با انجام تعديل‌هاي مناسبي كه تا حد ممكن با قواعد پيش‌گفته در بالا در مورد رويه‌ي رأي‌گيري حضور و غيابي منطبق شود، مورد استفاده قرار دهد. هنگام استفاده، معمولاً فرض مي‌شود كه اگر رأي‌دهندگان از دستگاه درست استفاه كنند، دستگاه الكترونيكي نيز از نظر فني و مكانيكي درست كار مي‌كند. تغيير آراء پس از اعلام نتايج از سوي رئيس با ادعاي خطاي دستگاه مسموع نيست. به همان دلايل، بازشماري (منشي نام كساني را كه «بله» يا «خير» رأ‌ي داده‌اند قرائت كند) مجاز نيست. وقتي از دستگاه الكترونيكي استفاده مي‌شود، بايد توجه داشت كه، اگر نصب يك تابلو اعلانات روي ديوار ممكن نيست، اعضاء يك هيأت نمايندگي قادر نخواهند بود بررسي كنند كه ساير اعضاء‌ آن هيأت چگونه رأي مي‌دهند. نيز، اقدام‌هايي براي جلوگيري از بيش از يك بار رأي‌دادن اعضاء با استفاده از صفحه‌كليد كمكي،‌ يا قرض دادن صفحه كيد به دوستي كه بتواند در غياب او با وكالت براي خودش رأي بدهد، بايد صورت بگيرد.

وقفه در رأي‌گيري. وقفه در رأي‌گير فقط پيش از آنكه عضوي عملاً رأي داده باشد مجاز است، مگر آنكه، همانگونه كه گاهي در رأي‌گيري با برگه رخ مي‌دهد، كار ديگري در جريان رأي‌گيري يا شمارش آراء در دست بررسي قرار بگيرد. براي اخطارهاي نظام‌نامه‌اي در مورد انجام رأي‌گيري به صفحه‌ي 44-243 بنگريد.

رأي‌‌گيري از غائبان. اين يك اصل بنيادي قانون پارلماني است كه حق رأي محدود به كساني اعضاء سازمان است كه عملاً در هنگام رأي‌گيري در يك نشست قانوني حضور داشته باشند، گرچه بايد خاطر نشان ساخت كه يك عضو لازم نيست هنگام طرح حضور يابد. استثناء‌هاي اين قاعده بايد با صراحت در آئين‌نامه‌ها قيد شود. چنين استثناء‌هاي احتمالي شامل اين موارد مي‌شود: (الف) رأي‌گيري به وسيله‌ي نامه‌ي پستي يا الكترونيكي، يا دورنگار (فاكس)، و (ب) رأي وكالتي. يك سازمان هرگز نبايد آئين‌نامه‌اي را به تصويب برساند كه اجازه بدهد يك مسأله از طريق رويه‌ي رأي‌گيري‌اي به تصويب برسد كه رأي اشخاصي كه در نشست شركت مي‌كنند با آراء پست شده از سوي غائبان با هم شمارش شود. رأي افراد حاضر مي‌تواند با مذاكره، اصلاح، و شايد نياز به رأي‌گيري مجدد تحت تأثير قرار بگيرد، در حاليكه غائبان نمي‌توانند آراء خودشان را در واكنش به اين عوامل تعديل كنند. در نتيجه، آراء غائبان در بيشتر موارد پيرامون مسأله‌‌اي است تا حدي متفاوت با آنچه كه حاضرن در باره‌اش رأي مي‌دهند، و منجر به تعيين مغشوش، غيرمنصفانه، و غيردقيق نتيجه مي‌شود. اگر در مورد شايستگي كساني كه قرار است رأي بدهند ابهام احتمالي وجود داشته باشد، بايد براي جلوگيري از بي‌انصافي در آراء نزديك به هم بي‌رودربايستي و به صراحت بيان شود.

رأي‌گيري‌ با نامه. رأي با نامه وقتي آئين‌نامه‌ها مقرر كرده باشند، معمولاً براي مسائل مهم، مانند اصلاح آئين‌نامه‌ها و انتخاب مسؤلان – كه در مورد آن‌ها رأي كامل اعضاء مطلوب است هرچند فقط گروه كوچكي از اعضاء معمولاً در نشست‌ها شركت مي‌كنند، در نظر گرفته مي‌شود. وضعيت‌هايي از اين دست براي انجمن‌هاي علمي يا انجمن‌هاي فارغ‌التحصيلان كه اعضائشان ممكن است در كشورهاي متعدد باشند زياد رخ مي‌دهد.

براي رأي‌گيري با نامه – تا آنجا كه نزديكي آراء در نتيجه‌ي رأي‌گيري در آن برنامه مسأله‌اي ايجاد نكند – مهم است كه فهرست نامه‌هاي ارسالي با فهرست رسمي اعضاء داراي رأي دقيقاً منطبق باشد. براي اين منظور، منشي بايد براي رئيس صندوق‌داران يا مسؤل ديگري كه برگه‌ها را ارسال مي‌كند فهرستي از نام و نشاني نامه‌ها‌ي تمام اعضائي كه قانوناً حق رأي دارند فراهم آورد، كه منشي بايد درستي آن را تا تاريخي كه برگه‌ها قرار است ارسال شوند تصديق كند. اگر قرار است رأي‌گيري مخفي نباشد، اقلام زير بايد براي هر رأي‌دهنده‌ي با صلاحيت ارسال شود: (1) يك برگه‌ي رأي چاپي با فضايي براي امضاء رأ‌ي‌دهنده، براي تضمين جلوگيري از اينكه فرد ديگري به جاي رأي‌دهنده‌ي قانوني رأي ندهد، همراه با توضيح كامل در مورد پركردن و بازگرداندن نامه در تاريخ لازم؛ (2) يك نشاني قابل شناسايي براي بازگشت پاكت همراه با نام و نشاني منشي، رئيس صندوق‌داران، يا شخص ديگري كه براي دريافت برگه‌هاي علامت خورده تعيين شده است. اگر صلاحيت‌هاي نامزدها براي اعضاء كاملاً شناخته شده نباشد، مي‌توان به هر يك از نامزدها اجازه داد كه به پيوست يك بيانيه‌ي مختصر مستند از خدمات و صلاحيت‌هاي خودشان آماده كنند، مشروط به اينكه به تمام نامزدها فرصت و فضاي برابر داده شود. نامه‌ي الكترونيكي و ساير وسايل ارتباط الكترونيكي مي‌تواند با اين الزام‌ها منطبق شود (بنگريد به پانوشت ص.2).

اگر قرار است رأي‌گيري مخفي باشد، يك پاكت برگشتي داخل پاكت – با يك جاي امضاء براي رأي‌دهنده، به جاي برگه، روي آن پاكت،‌ همراه رأي – علاوه بر نشاني برگشت خارجي به شكلي كه در بالا توضيح داده شد، بايد براي رأ‌ي‌دهنده ارسال شود. برگه‌ي ارسال شده براي رأي‌دهنده بايد به دفعات كافي تا بخورد – هنگام برگشت علامت خورده و – تا هيچ شانسي براي مشاهده‌ي اتفاقي رأي عضو از سوي صندوق‌داري كه برگه را از پاكت داخلي بيرون مي‌آورد باقي نماند. فردي كه به عنوان گيرنده‌ي برگه‌هاي برگشتي تعيين شده بايد آن‌ها را دخال پاكت‌هاي بازگشتي، بدون آنكه باز شوند، براي ارايه در نشست صندوق‌داران كه آراء در آ» شمارش مي‌شود نگه دارد. در آن نشست تمام پاكت‌هاي داخلي از پاكت خارجي بيرون آورده مي‌شوند. رويه‌اي كه طبق آن صندوق‌داران برگه‌ها را از پاكت داخلي برون مي‌آورند، با هر پاكت و برگه به شكل زير برخورد مي‌شود: (1) امضاء روي پاكت با فهرست رأي‌دهندگان با صلاحيت چك مي‌شود؛ (2) رأي‌دهنده در فهرست تيك مي‌خورد كه رأي داده است؛ و (3) پاكت باز مي‌شود و برگه خارج شده و بدون باز شدن در ظرفي قرار مي‌‌گيرد. وقتي تمام پاكت‌هاي داخلي به اين ترتيب باز شدند، برگه‌ها از داخل ظرف برداشته شده و رأي‌ها شمارش مي‌شود. براي تضمين درستي و اختفاء اين طور رأي گيري با نامه، مراقبت ويژه‌اي بايد در تمام مراحل رأي‌گيري صورت بگيرد. رئيس صندوق‌داران يا فرد مسؤل ديگربايد بتواند نتايج را از هر دو ديدگاه تأييد كند. اگر دريافت‌كننده‌ي برگه‌ها دو برگه را دريافت كرد كه يك رأي‌دهنده ارسال كرده باشد، رويه‌ي بالا اجازه مي‌دهد براي تعيين اينكه كدام يك از آن‌ها رأي حقيقي او هستند، و اگر هر دو، كدام يك بايد شمارش شود،‌ با او تماس بگيرند. مانند مورد برگه‌هاي غيرمخفي، نامه‌ي الكترونيكي و ساير ابزارهاي ارتباط الكترونيكي را بايد بتوان طوري به كار گرفت كه با الزام‌هاي بالا براي رأي‌گيري مخفي با برگه انطباق داشته باشند.

رأي‌گيري ترجيحي. اصطلاح رأي‌گيري ترجيحي به تعدادي از روش‌هاي رأي‌گيري اشاره دارد كه از طريق آن‌ها، روي يك برگه رأي وقتي بيش از دو گزينه‌ي محتمل وجود داشت، گزينه‌ي دوم يا كم‌تر ارجح بتواند، اگر هيچ نامزد يا قضيه‌اي اكثريت كسب نكند، به حساب بيايد. هرچند از ساير روش‌هاي رأي‌گيري رايج پيچيده‌تر است و جايگزيني براي رويه‌ي معمولي تكرار رأي‌گيري تا كسب اكثريت نيست، رأي‌گيري ترجيحي به ويژه در رأي‌گيري با نامه و با نامه‌ي الكترونيكي اگر امكان گرفتن بيش از يك برگه عملي نباشد منصفانه و مفيد است. در چنين مواردي رأي‌گيري ترجيحي نسبت به قاعده‌اي كه بر اساس آن اكثريت نسبي انتخاب شود، نتيجه‌‌اي با نمايندگي بيشتر را نشان مي‌دهد. اين روش فقط هنگامي مجاز است كه با صراحت در آئين‌نامه‌ها مقرر شده باشد.

رأي‌گيري ترجيحي انواع گوناگوني دارد. اينجا يك روش همراه با مثال توصيف مي‌شود. در رأي‌گيري ترجيحي با برگه – براي هر سمت كه قرار است احراز شود يا يك سؤال چندگزينه‌اي – از رأي دهنده خواسته مي‌شود تا ترتيبي را كه او در ميان تمام نامزدها و قضيه‌ها ترجيح مي‌دهد با قرار دادن شماره‌ يك كنار نخستين ترجيح خود، شماره‌ي 2 كنار دومين ترجيح خود و به همين ترتيب، براي هر انتخاب محتمل مشخص كند. در جريان شمارش آراء براي هر سمت يا قضيه‌ي مفروض، برگه‌ها طبق ترجيح‌هاي اولشان دسته مي‌شوند- هر دسته براي هر نامزد يا قضيه. تعداد برگه‌هاي هر دسته براي گزارش صندوق‌داران ثبت مي‌شود. اين دسته‌ها با نام همان نامزد‌ها يا قضيه‌ها در طول رويه‌ي شمارش آراء شناخته‌شده باقي مي‌مانند تا همه غير از يكي به روشي كه در ادامه توضيح داده مي‌شود از بين بروند. اگر بيش از نصف برگه‌ها نشان دهد يك نامزد يا قضيه به عنوان گزينه‌ي نخست شناخته شده، آن گزينه به معناي معمولي كلمه اكثريت (بيش از نصف) دارد و آن نامزد انتخاب شده و يا آن قضيه رأي آورده است. اما اگر چنين اكثريتي كسب نشده باشد، نامزدها و قضيه‌ها يكي بعد از ديگري، و از نازك‌ترين دسته، و به روشي كه در ادامه توصيف شده،‌ از دور خارج مي‌شوند تا يكي پيروز شود: برگه‌هاي داخل نازك‌ترين دسته – يعني، برگه‌هاي شامل نام اتعيين شده به عنوان نخستين گزينه‌ از سوي كم‌ترين تعداد رأي‌دهنده – بين ساير دسته‌ها طبق نام تعيين شده به عنوان دمين گزينه بازتوزيع مي‌شوند. تعداد برگه‌هاي هر دسته‌ي باقي‌مانده بعد از اين بازتوزيع دوباره ثبت مي‌شود. اگر بيش از نصف برگه‌ها در يك دسته قرار گرفته باشد، آن نامزد يا آن قضيه انتخاب يا برنده شده است. اگر نه، نامزد يا قضيه‌ي بعدي با كم‌ترين محبوبيت، به همين ترتيب، و با بازتوزيع برگه‌هاي نازكترين دسته‌ي باقي‌مانده، طبق دومين گزينه‌ي آن‌ها در ميان ساير دسته‌ها كنار گذاشته مي‌شود، به جز آنكه، نام كنار گذاشته شده در بازتوزيع آخر به عنوان گزينه‌ي دوم در يك برگه قيد شده باشد، آن برگه طبق گزينه‌ي سومش قرار مي‌گيرد. دوباره تعداد برگه‌هاي هر دسته‌ي موجود ثبت مي‌شود، و،‌ اگر لازم باشد، اين روند – با بازتوزيع هر باره‌ي برگه‌هاي نازك‌ترين دسته، طبق گزينه‌ي دوم علامت گذاري شده يا ارج‌ترين گزينه در ميان گزينه‌هايي كه هنوز كنار گذاشته شنده‌ باشد – تكرار مي‌شود، تا يك دسته بيش از نصف آراء شود، و به از طريق نتيجه مشخص گردد. گزارش صندوق‌داران شامل جدولي خواهد بود كه تمام نامزدها يا قضايا را همراه با تعداد برگه‌هايي كه بعد از هر بازتوزيع پي در پي در هر دسته قرار گرفته‌اند نشان مي‌دهد.

اگر در هر مرحله از شمارش آراء برگه‌اي با يك يا چند نام علامت نخورده با شماره‌ ديده شود و تمام نام‌هاي علامت‌خورده‌اش كنار گذاشته شده باشد، نبايد در هيچ دسته‌‌اي قرار بگيرد، بلكه بايد كنار گذاشته شود. اگر در هر نقطه‌اي دو يا چند نامزد يا قضيه براي كم‌ترين ترجيح تساوي پيدا كنند،‌ برگه‌هاي موجود در دسته‌هاي آن‌ها در يك مرحله بازتوزيع مي‌شوند،‌ با تمام نام‌هاي مساوي نيز مانند كنارگذاشته‌ها رفتار مي‌شود. در حالت تساوي در وضعيت برنده – كه به معناي اين است كه روند كنارگذاري تا برگه‌ها به دو دسته‌ي برابر يا بيشتر كاهش يابد ادامه پيدا كند – انتخاب به نفع آن نامزد يا آن قضيه‌اي خاتمه مي‌يابد كه (با استناد به گزارش بازتوزيع نخست) از لحاظ گزينه‌هاي نخست قوي‌تر بوده است.

اگر قرار باشد بيش از يك نفر براي يك نوع سمت انتخاب شوند – به عنوان نمونه، اگر قرار است اعضاء يك هيأت را انتخاب كنند – رأي‌دهندكان مي‌توانند ترتيب ارجحيت خودشان را در ميان نام‌هاي فهرست نامزدها، درست انگار قرار است يك نفر انتخاب شود،‌ مشخص كنند. رويه‌ي شمارش آراء همان است كه در بالا توصيف شد، با اين تفاوت كه شمارش ادامه مي‌يابد تا همه به جز تعداد نامزدهاي ضروري (يعني همه به جز سه نفر،‌ در اين مثال) كنار گذاشته شوند.

وقتي قرار باشد اين نظام رأي‌گيري ترجيحي يا هر نظام ديگري مورد استفاده قرار بگيرد، رويه‌ي رأي‌گيري و شمارش آراء بايد از پيش تعيين شود و با جزئيات در آئين‌نامه‌هاي سازمان بيايد. اعضاء بايد به طور كامل روش رأي دادن را ياد بگيرند،‌ و بايد روند شمارش را خوب درك كنند تا بتوانند به اين روش اعتماد داشته باشند. گاهي اوقات،‌ به عنوان مثال، رأي‌دهندگان گزينه‌ها‌ي دوم و بقيه را مشخص نمي‌كنند، با اين باور اشتباه كه به اين ترتيب شانس گزينه‌ي اول خود را بالا مي‌برند. در واقع، اين روش ممكن است سبب شود هيچ نامزدي اكثريت كسب نكند و انتخابات تكرار شود. اشخاصي كه به عنوان صندوق‌دار انتخاب مي‌شوندبايد كارشان را با دقت ويژه انجام دهند.

نظام رأي‌گيري ترجيحي كه الأن توصيف شد نبايد در مواردي به كار گرفته شود كه امكان استفاده از رويه‌‌ي عادي تكرار رأي‌گيري با برگه تا احراز اكثريت وجود دارد. گرچه اين نوع رآي‌گيري ترجيحي با برگه از انتخاب با اكثريت نسبي بهتر است، اما از رأي‌گيري مكرر با برگه آزادي انتخاب كم‌تري مي‌دهد،‌ زيرا فرصت رأي‌دهندگان براي انتخاب گزينه‌‌ي دوم يا كم‌تر خود بر اساس نتايج رأي‌گيري اول را از آنان سلب مي‌كند، و نيز، به اين دليل كه نامزد و قضيه‌‌ي واقع در رتبه‌ي آخر به طور خود به خود كنار گذاشته مي‌شود و به اين ترتيب از شكل‌گيري يك سازش جلوگيري مي‌كند.

رأي وكالتي. وكالت قدرت يك وكيل است كه فردي به ديگري مي‌دهد تا به جاي وي رأي بدهد؛ اين اصطلاح همچنين در مورد شخصي به كار مي‌رود كه قدرت وكيل را اعمال مي‌كند. رأي وكالتي در مجامع مشورتي معمولي مجاز نيست مگر آنكه قوانين ايالتي كه انجمن در آن به ثبت رسيده است آن را الزامي كند، يا منشور يا آئين‌نامه‌هاي سازمان آن را مقرر كرده باشد. رأي وكالتي در اصل نه لازم است و نه اجازه بايد داده شود، زيرا رأي واكالتي با خصوصيت اساسي مجمع مشورتي كه عضويت در آن فردي، شخصي و غيرقابل‌انتقال است سازگار نيست. از سوي ديگر، در يك شركت سهامي، كه در آن مالكيت قابل انتقال است، رأي و صداي اعضاء‌ نيز، با استفاده از وكالت، قابل انتقال است. اما در يك شركت غيرسهامي، جايي كه عضويت بر همان مبنايي است كه در شركت‌هاي غيرثبتي، انجمن‌هاي داوطلبانه، رأي وكالتي نبايد مجاز باشد مگر آنكه قانون ايالتي ثبت شركت – كه در مورد شركت‌هاي غيرسهامي كاربرد داشته باشد – آن را به صورت مطلق الزامي ساخته باشد.

اگر قانوني كه تحت آن سازمان به ثبت رسيده اجازه بدهد كه رأي‌گيري وكالتي طبق يكي از مواد آئين‌نامه‌ها ممنوع شود، تصويب اين كتاب به عنوان مرجع پارلماني از طريق قيد در آئين‌نامه‌ها بايد به عنوان يك شرط كافي براي تحقق آن نتيجه تلقي شود (به پانوشت صفحه 526 مراجعه كنيد).

رأي‌گيري مظنه‌اي خارج از دستور. پيشنهاد رأي‌گيري غيررسمي مظنه‌اي [1] براي كسب مظنه [2] خارج از دستور است زير هيچ اقدامي‌ را نه تصويب و نه رد مي‌كند و در نتيجه بي‌معنا و اتلاف وقت است. اگر مجمع تمايل دارد تا در باره‌ي موضوع بحث كنند و رأي بگيرد بدون آنكه آن رأي اقدام نهايي مجمع را تعيين كند، به جاي آن مي‌تواند به كميته‌ي كل يا شبه كميته‌ي كل برود (52). تحت اين رويه‌ها، مجمع مانند يك كميته موضوع را بررسي مي‌كند، و رأيش به عنوان كميته‌ي كل (يا شبه كميته‌ي كل) فقط به درد ارايه‌ي به مجمع به عنوان يك توصيه مي‌خورد، كه، درست مانند مورد مربوط به گزارش يك كميته‌ي معمولي، مجمع آزاد است آن را رد كند.