تحليل قوت ضعف/فرصت تهديد
تحليل «قوت ضعف/فرصت تهديد» (قض/فت) [1] براي هماهنگ‌سازي منابع و توانمندي‌هاي تشكل كارفرمايي با محيط رقابتي كه در آن فعاليت مي‌كند مفيد است. به عبارت دقيق‌تر، اين تحليل در صورتبندي استراتژي و گزينش سودمند است. قض/فتنمودار زير نشان مي‌دهد كه چگونه يك تحليل قض/فت با آنچه كه اغلب «پويش محيط» ناميده مي‌شود جور است.
در تحليل قض/فت بين عوامل دروني و بروني يك تمايز كليدي ديده مي‌شود: قوت و ضعف عوامل دروني هستند. به عنوان نمونه، يك قوت شما مي‌تواند تخصص ويژه‌ي شما در روابط استخدامي باشد. يك ضعف مي‌تواند تمركز انحصاري بر مسائل دسته‌جمعي باشد. فرصت و تهديد عوامل بروني محسوب مي‌شوند. به عنوان نمونه، يك فرصت مي‌تواند بر يك برند قوي شناخته شده يا بر مبناي يك عضو هوادار بنا شود. يك تهديد مي‌تواند يك رقيب جديد در يك بازار مهم موجود باشد.
قض/فت نشان مي‌دهد كه يك تشكل هميشه نبايد دنبال فرصتهاي بيشتر سودآور برود. ايجاد يك مزيت رقابتي با شناسايي تناسب بين قوت‌هاي تشكل و فرصتهاي آتي ممكن است شانس بهتري باشد. در بعضي موارد، براي تشكل به مراتب بهتر است كه بر يك ضنعف غلبه كند تا يك فرصت جذاب را مورد استفاده قرار دهد.
براي تدوين استراتژي‌‌هايي كه روي تشريح قض/فت حساب مي‌كنند، چارچوبي از اين عوامل مي‌تواند سازنده باشد. چارچوب قض/فت در نمودار زير نشان داده شده است.
| قوت‌ها | ضعف‌ها | |
| فرصت‌ها | استراتژي‌هاي ق – ف | استراتژي‌هاي ض – ف |
| تهديدها | استراتژي‌هاي ق – ت | استراتژي‌هاي ض – ت |
- استراتژي‌هاي ق – ف دنبال فرصت‌هايي هستند كه با قوت‌هاي تشكل جور هستند.
- استراتژي‌هاي ض – ف دنيال فائق آمدن بر ضعف‌هايي هستند تا فرصت‌ها ر دنبال كنند.
- استراتژي‌هاي ق – ت روش‌هايي را شناسايي مي‌كنند كه سازمان بتواند با استفاده از قوت‌هاي خود آسيب‌پذيري نسبت به تهديد‌هاي خارجي را كاهش دهد.
- استراتژي‌هاي ض – ت يك نقشه‌ي دفاعي تدوين مي‌كنند تا از آسيب‌پذير شدن ضعف‌هاي سازمان در برابر تهديد‌هاي خارجي جلوگيري شود.
خاطر نشان ساختن اين نكته ارزش دارد كه تحليل قض/فت مي‌تواند ذهني باشد. به ندرت دو نفر از يك تحليل قض/فت، حتي وقتي به آنان اطلاعات يكساني در مورد يك كسب و كار و محيط اش داده شود، به يك چشم‌انداز يكسان مي‌رسند. معيارهاي وزن‌دهي و افزودن عوامل مي‌تواند اعتبار تحليل را افزايش دهد. به عنوان پيامد اين ذهنيت‌گرايي، تحليل‌هاي قض/فت در كار گروهي و به عنوان راهنما و نه نسخه، بهتر مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
انجام تحليل «سافا»
اگر شناسايي تهيد‌ها و فرصتهاي خارجي را دشوار مي‌يابيد، تحليل سافا مي‌تواند مفيد باشد.
تحليل سافا چارچوبي است كه براي پويش محيط كلان خارجي استراتژكي كه تشكل در آن عمل مي‌كند مورد استفاده قرار مي‌گيرد. سافا سرواژه‌ي عوامل زير است:
- س حرف اول عوامل سياسي
- ا حرف اول عوامل اقتصادي
- ف حرف اول عوامل فناوري
- ا حرف اول عوامل اجتماعي [2]
عوامل سافا معمولاً وراي كنترل تشكل هستند و بنا بر اين معمولاً به عنوان تهديدها يا فرصت‌ها در نظر گرفته مي‌شوند.
از آنجا كه عوامل اقتصاد كلان در هر قاره، كشور و حتي منطقه توفير مي‌كند، يك تحليل سافا لازم است در سطح مناسبي از انباشتگي صورت پذيرد. در كشوري با تفاوت‌هاي منطقه‌اي فراوان، اين تحليل بايد در سطح منطقه انجام شود. جدول زير نمونه‌هاي خوبي از تحليل عوامل سافا ارايه مي‌دهد:
| سياسي (شامل قانوني) | اقتصادي | فناوري | اجتماعي |
| روابط زيست‌محيطي و حمايتي | رشد اقتصادي | هزينه‌هاي تحقيق دولتي | توزيع درآمد |
| سياست‌هاي مالياتي | نرخ بهره و سياست‌هاي پولي | تمركز صنعتي بر تلاش فناورانه | جمعيت شناختي |
| روابط و موانع تجارت جهاني | هزينه‌هاي دولتي | تجهيز نيروي كار/اجتماعي | اختراع‌هاي جديد و توسعه |
| قانون اجراي قرارداد و حمايت از مصرف كننده | سياست اشتغال | نرخ انتقال تكنولوژي | تغييرات سبك زندگي |
| قوانين اشتغال | ماليات | دوره‌ي حيات و سرعت گهنه‌‌شوندگي فناروي | رويكرد‌ها نسبت به كار/شغل و تفريح |
| سازمان دولت/رويكرد | نرخ مبادله | هزينه‌ها و مصرف انرژي | آموزش |
| ثبات سياسي | مرحله‌‌ي منحني كسب و كار | (تبادلات در) اينترنت | آگاهي بهداشتي و رفاه و امنيت |
تكميل روند تحليل سافا نسبتاً ساده است، و مي‌توان از يك كارگاه آموزشي كه از تكنيك توفان ذهن استفاده مي‌كند بهره گرفت. قابل توجه است كه بعضي از مشاوران استفاده از فرم‌هاي بسط يافته‌ي سافا، مانند سافاق (به اضافه‌ي قانون) يا تحليل سافاقا (تحليل عوامل سياسي/اجتاعي/فناوري/اجتماعي/قانوني/اخلاقي) و از اين قبيل را توصيه مي‌كنند.
نظرسنجي از اعضاء
مهم است كه تصور خوبي از احساس اعضاء نسبت به كارآمدي تشكل شما در خدماتي كه ارايه مي‌دهد داشته باشيد. اين كار به نحو چشمگيري به داده‌هاي توليد شده در اجراي تحليل قض/فت خواهد افزود و به داده‌هاي شما را كه چارچوب شما را تكميل مي‌كنند، به شكل واقعي چك خواهد كد.
در يك سر طيف، تشكل‌هاي كارفرمايي ممكن است بخواهند از خدمات يك كمپاني حرفه‌اي نظرسنجي استفاده كنند تا بعضي يا تمام اين وظايف را انجام دهد: طراحي پرسشنامه، تسهيل گروه تمركز، تأمين تسهيلات محرمانگي پاسخ‌ها، تأمين تحليل حرفه‌اي پاسخ‌ها. بسياري تشكل‌ها نيز خيلي ساده ممكن است منابع لازم براي بهره‌گيري از يك سازمان حرفه‌اي نداشته باشند يا بخواهند مشاركت خود را در آنچه كه آنان عناصر«ارزش افزوده» حقيقي تلقي مي‌كنند محدود سازند. به عنوان نمونه، براي تضمين محرمانه بودن پاسخ‌ها مي‌توان كارهايي انجام داد.