چهارمين قسمت از راهنماي «تدوين و اجراي برنامههاي كشوري كارشايسته»، كه سازمان بينالمللي كار ويرايش دوم آن را در سال 2008 منتشر كرد، به «برنامههاي كشوري كارشايسته و مديريت مبتني بر نتايج» اختصاص داده شده است. در اين قسمت، كه ترجمهي آن در ادامه تقديم ميشود، ضمن تعريف اجمالي اين رويكرد مديريتي توضيح داده شده كه در حال حاضر در سازمان بينالمللي كار چنين رويكردي حاكم است و در چارچوب چنين رويكردي است كه برنامههاي كشوري كار شايسته نيز بايد تدوين شده و به اجرا درآيند. در همين بخش، منابعي براي مطالعهي بيشتر در مورد مديريت متبني بر نتايج نيز معرفي شده است.
همانگونه كه در پيشگفتار برگردان فارسي بخشهاي پيشين اين راهنما گفته شد، مؤسسه كار و تأمين اجتماعي پيشنويس «برنامه ملي كار شايسته» را تهيه و منتشر كرده و قرار است اين سند در شانزدهمين همايش ملي كار، كه روز دوشنبه 25 بهمن ماه 1389 به صورت سهجانبه در تهران برگزار خواهد شد، مورد بررسي و تصويب قرار بگيرد. از همين رو، از مسؤلان تشكلهاي كارفرمايي سراسر كشور، به ويژه از آن گروه از تشكلهاي كارفرمايي كه عضو كانون عالي انجمنهاي صنفي كارفرمايي ايران هستند درخواست ميشود كه اين اسناد را با دقت مورد مطالعه قرار دهند تا بتوانند در جريان برگزاري همايش شانزدهم، نسبت به «سند ملي كار شايسته» مواضع قابل دفاع اتخاذ كنند و به ارتقاء اين سند مدد برسانند.
از رابطان خبر تشكلهاي كارفرمايي با شاكا انتظار ميرود نسخهي كاغذي اين اسناد را حتماً در اختيار مسؤلان تشكلهاي متبوع خود قرار دهند و آنان را نسبت به برگزاري شانزدهمين همايش ملي كار مطلع سازند. و اما برگدران بخش چهام اين راهما:
4. ب.ك.ك.ش و مديريت مبتني بر نتايج
4. الف. مديريت مبتني برنتايج در آي.ال.او
برنامههاي كشوري كار شايسته استفاده از مديريت مبتني بر نتايج در آي.ال.او را بازتاب ميدهد [1]. آي.ال.او مديريت مبتني بر نتايج را اينگونه تعريف ميكند:
- يك رويكرد مديريتي كه روندهاي سازماني، منابع، محصولات و خدمات را به سوي كسب نتايج قابل اندازهگيري هدايت ميكند.
در عمل، سازمانها و مديران و تيمهايشان مديريت مبتني بر نتايج را براي تعريف نتايج مطلوبي كه مايلند به آن دست يابند مورد استفاده قرار ميدهند و سپس راهبرد يا راهبردهايي براي بهترين استافده از منابع جهت كمك به آن نتايج تدوين ميكنند.
ب.ك.ك.ش نيز مبتني بر رويكرد مديريت مبتني بر نتايج هستند. آنها نتايج مطلوبي را كه بايد در سطح ملي كسب شوند (يعني نتايج برنامه كشوري) راتعريف ميكنند، راهبردهايي براي دستيابي به آنها تدارك ميبينند، و نحوهي اندازهگيري دستاوردها را مشخص ميسازند. اين روند مستلزم استفادهي انعطاف پذير از منابع و پيگيري عملكرد به سوي دستيابي به نتايج از پيش تعريف شده است. اين روند روي آنچه كه آي.ال.او از لحاظ محصولات و خدمات ارايه ميدهد تمركز نميكند، بلكه روي تغييرات در سياستها و ظرفيتهاي عناصر تشكيلدهنده – آنگونه كه در نتايج برنامه كشوري تعريف شده – متمركز ميشود كه با كمكهاي آي.ال.او و شركايش، و نيز خود عناصر تشكيلدهنده حالص ميشود.
4. ب. مسؤليتهاي مديريت ب.ك.ك.ش
ب.ك.ك.ش مسؤليت تمام مديران و كاركنان در سطح دبيرخانه است. اين مسؤليت همه است كه موفقيت تك تك برنمههاي كشوري كار شايسته را تضمين كنند. در همان حال، مسؤليتها و پاسخگوييهاي خاص نيز وجود دارد:
مديران منطقهاي تصويب نهايي ب.ك.ك.ش در مناطق مربو به خودشان را انجام ميدهند. آنان:
- بر ب.ك.ك.ش در تمام مراحل تدوين و اجرا نظارت ميكنند؛ و
- مسؤل ميزباني «گروههاي حمايت منطقهاي ب.ك.ك.ش» هستند كه شامل نمايندگان منطقه و ستادها خواهند بود.
مديران دبيرخانه آي.ال.او، تحت مسؤليت مدير منطقهاي، به عنوان مديران برنامه كشوري، در طول روند ب.ك.ك.ش، از طراحي تا گزارش دهي، در كشورهايي كه مسؤل آنها باشند، خدمت خواهند كرد. آنان:
- نسبت به نتايج كسب شده در ب.ك.ك.ش و مسائل عملياتي و پشتيباني آي.ال.او پاسخگو هستند؛
- گفتگو و همكاري با عناصر سه جانبه را در طول روند ب.ك.ك.ش تسهيل ميكنند؛
- با افكار عمومي، شركا و بخشندگان توسعهاي ارتباط ميگيرند، شراكت راهبردي را تقويت ميكنند و مسؤل تجهيز منابع محلي هستند؛
- كمكهاي عناصر تشكيلدهنده را در تدوين ب.ك.ك.ش دنبال كرده و بعد در اجراي آنها مسائلي را كه ممكن است نيازمند بررسي باشند مانند تقويت ظرفيت، شناساي ميكنند؛
- به عنوان «عامل بيطرف» [2] براي حل مسائلي كه بين شركا در روند ب.ك.ك.ش بروز مييابد عمل خواهند كرد؛
- از طريق مشورت با متخصصان فني آي.ال.او (شامل متخصصان روباط كارگري و كارفرمايي) از دبيرخانههاي منطق، زيرمناطق و ساير عرصهها، نيز ستادهاي مركزي مسؤليت خودشان را انجام خواهند داد؛
- روند ب.ك.ك.ش به سوي نتايج برنامه كشوري را پيگيري ميكنند تا نياز به تغيير در اجراي استراتژيها را شناسايي و اقدام كنند؛
- با چالشهايي كه بروز مييابد برخورد كرده و مانع حاد شدن مشكلات ميشوند.
مديران ستادهاي مركزي (مديران صف و هماهنگكنندگان نتايج) مسؤل امور زير هستند:
ارايهي استراتژيهاي دستيابي به نتايج فوري برنامه و بودجه در سطح (كلي) جهاني، از طريق اقدامهايي مانند شبكه سازي، گسترش و پخش آگاهي، تجهيز منابع و شراكت، در مشاوره با افسران ميدان و ساير بخشهاي ستادها.
در انجام اين امور، آنان:
- از نظر فني و مالي به عرضهي نتايج آنگونه كه در ب.ك.ك.ش تعريف شده در هماهنگي با افسران ميدانها كمك ميكنند؛
- كارنقشههايي جهت دستيابي به نتايج فوري برنامه و بودجه تدوين ميكنند، و در هماهنگي با افسران ميدانها و ديگر بخشهاي ستادها، روند آنها را نظارت خواهند كرد؛ و
- گزارشدهي در مورد سهم آي.ال.او جهت دستيابي به نتايج فوري برنامه و بودجه را، آنگونه كه از نتايج كسب شده در سطوح منطقهاي، زيرمنطقهاي و كشوري مطلع شدهاند، هماهنگ ميكنند.