نهمين شمارهي «مهندسي و ساخت» نشريه داخلي انجمن شركتهاي مهندسي و ساخت صنايع نفت و نيرو ويژهي زمستان سال 1387 در 36 صفحهي گلاسهي چهار رنگ منتشر شد. مطالب اين نشريهي وزين در 4 بخش: مديريت، مهندسي، همايش، و اخبار انجمن ارايه شده است. مدير مسؤل اين نشريه فيروز اردشيريان طبرسي است كه در يادداشت اين شمارهي خود بحران اقتصادي جهانگير را مورد بررسي قرار داده است. اين نوشته در ادامه عيناً تقديم ميشود:
بحران اقتصادي جهانگير فعالي كه در 60 سال گذشته بيسابقه بوده است به عنوان اولين بحران بززگ اقتصادي در سيستم كاپيتاليسم به شمار ميرود.
كنجكاوان امر ميپرسند كه :«چه استباهي رخداده است؟». «چه كاري ميبايست ميكردند كه نكردند؟».
از ويژگيهاي جهاني شدن آن است كه بحران اقتصادي در يكي از ساكنان بزرگ دهكدهي جهاني آثار تبعي خود را به رگ و ريشهي اقتصاد ساير ساكنان منتقل ميكند.
قبل از بروز اين بحران، روابط بانكهاي ايراني با بانكهاي خارجي به پيروي از قطعنامهي سازمان ملل دچار تيرگي شده بود و حال كه بحران اقتصادي جهاني اولين تركش خود را به سوي بانكهاي جهاني نشانه گرفته است، امكان تأثير مضاعف در روابط مورد اشاره دور از ذهن نيست و طبعاً نگرانيهايي ايجاد ميكند.
چگونگي تأمين تسهيلات مالي پروژهها از يك سو و بحران اقتصادي كه گريبانگير بانكهاي بينالمللي شده است از سوي ديگر، دربرنامهريزي براي سرمايهگذاري پروژههاي صنايع نفت تأثيرگذار است و عمق اين تأثير نياز به مطالعه و تجزيه و تحليل جامعي دارد.
نوسانات و ناپايداريهاي قيمت نفت عموماً تأثير مستقيم بر سرمايهگذاري جهاني در زمينههاي اكتشاف، استخراج، پالايش و صنايع پائيندستي خواهد گذاشت.
اختصاص بودجهي پژوهشهاي سرمايهآي كه از منبع حساب ذخيرهي ارزي تأمين ميشوند، ناچاراً نيازمند سامانهي جديد با مداقهي بيشتر و اولويت بندي پيرامون زمان بازگشت سرمايه خواهد بود.
اعضاء انجمن مهندسي و ساخت و ساير ان.جي.اوها رسالت همفكري براي تحزيه و تحليل سرمايهگذاريها در پروژههاي آيندهي ايران و منطقه را كه كماكان بازار عظيم بازار عظيم پروژههاي انرژي دنيا به شمار ميروند به دوش دارند.
مديران شركتها با نگرش جديدي كه اين برهه از زمان ميطلبد، بايد خود را براي چالشهاي دروني و بيروني زير بسيج نمايند:
- مديريت براي افزايش بهروهوري
- مشاركت با شركتهاي خارجي براي كار در منطقهي خاورميانه
- تغيير در الگوي كسبوكار
- ايجاد آمادگي براي حضور در بازارهاي بينالمللي از طريق صدور خدمات فني و مهندسي
- حفظ اشتغال مهندسان از طريق اجراي خدمات مطالعاتي و مهندسي قبل از دوران سرمايهگذاري پروژههاي آينده تا مرحلهي اف.اي.اي.دي با همفكري و جلب نظر كارفرما
سؤالات زير ميتواند باب تجزيه و تحليل تأثيرات بحران بينالمللي فعالي را بر اقتصاد ايران و پروژهههاي آينده بگشايد:
- اثرات ناگوار اين بحران بر شركتهاي توليدي دولتي بيشتر است يا خصوصي؟
- در اين بحران شركتهاي بزرگ مشكلات بيشتري خواهند داشت يا شركتهاي كوچك؟
- آيا امكان دريافت تسهيلات مالي از بانكها با بازپرداخت درازمدت براي خروج از بحران منيسر است؟
- اولويت اجراي پروژهها بر اساس چه فلسفهاي ميبايست استوار باشد؟
- چه تغييري در حساب ذخيرهي ارزي ميتواند بهينهسازي برداشت از حساب ذخيره را در اين بحران تضمين كند؟
- نقش كارآفرينان در اين شرايط بحراني چيست؟
- آيا ميتوان راهكاري ارايه كرد كه حمايت از بخش خصوصي و دولتي از يك معادلهي هماهنگ برخوردار بانشد؟
- آيا بانكها ميتوانند مطالبات معوقهي پيمانكاران را در قالب وام به كارفرما بپردازند؟
- آيا وقت آن فرانرسيده كه شركتها به فكر ادغام باشند؟