استانداردهاي بينالمللي كار چه هستند؟
استاندارهاي بينالمللي كار (ابكا) اسنادي قانوني هستند، تنظيم شده از سوي اعضاء سازمان بينالمللي كار (س.ب.ك) (دولت، كارفرمايان و كارگران)، كه اصول و حقوق اساسي در كار را بيان ميكنند. اين اسناد يا كنوانسيونها (مقاولهنامه) هستند كه معاهدات بينالمللي قانوناً الزامآورند كه از سوي كشرهاي عضو س.ب.ك به تصويب ميرسند، يا توصيهنامهها هستند كه به عنوان راهنماهاي غيرالزام آور خدمت ميكنند. در بسياري از موارد، يك كنوانسيون اصول اساسياي را تعيين ميكند كه بايد از سوي كشورهاي تصويب كننده به اجرا درآيند، در حاليكه توصيهنامهي مربوطه با ارايهي رهنمودهاي دقيقتر در مورد نحوهاي كه بايد به كار رود، آن كنوانسيون را تكميل ميكند. توصيهنامهها همچنين ميتوانند مستقل باشند، يعني به هيچ كنوانسيوني ارتباط نداشته باشند.
كنوانسيونها و توصيهنامهها در كنفرانس بينالمللي كار به تصويب ميرسند. وقتي يك استاندارد بينالمللي كار به تصويب برسد، كشورهاي عضو ملزم هستند آن را براي بررسي به نهاد مسؤل (معمولاً پارلمان)خودشن تقديم كنند. در مورد كنوانسيونها، اين به معناي بررسي براي تصويب است. كشورهاي تصويب كننده نسبت به اجراي كنوانسيون در قانون و اجراي ملي و گزارشدهي در مورد كاربرد آن در فواصل معين متعهد ميشوند. افزوده بر اين، شكايت و رويههاي قضايي عليه كشورها به خاطر نقض كنوانسيوني كه آن را تصويب كردهاند ميتواند شروع شود.
هيأت مديره س.ب.ك هشت كنوانسيون را به عنوان «بنيادين» تعريف كرده كه موضوعهايي را دربر ميگيرند كه به عنوان اصول و حقوق بنيادين در كار تلقي ميشوند: آزادي انجمن و چانه زني دسته جمعي؛ حذف كار اجباري؛ لغو كار كودك، حذف تبعيض در اشتغال و شغل. بيانيهي س.ب.ك در مورد اصول و حقوق بنيادين در كار (1998)، اصول اين كنوانسيونها را شامل ميشود. در 1998 س.ب.ك كارزاري را به راه انداخت تا به تصويب جهاني اين كنوانسيونهاي بنيادين دست يابد. عرصههايي كه ساير ابكا در بر ميگيرند عبارتند از: ايمني و بهداشت كار؛ مديريت كار؛ سياست اشتغال؛ زمان كار؛ دستمزدها؛ تأمين اجتماعي؛ كارگران مهاجر و مقولههاي اجتماعي كارگران. اطلاعات اضافي: كنوانسيونها، توصيهنامهها و مصوبهها.
چرا استانداردهاي بينالمللي كار به كب و كار مربوط ميشوند؟
ابكا دولتها را مخاطب قرار ميدهند. با اين وجود، از جهات زير با كسب و كار نيز مربوط ميشوند:
- كسب و كار از طريق قوانين ملي تحت تأثير قرار ميگيرد. وقتي كشوري كنوانسيوني را به تصويب ميرساند، اين سند چارچوبي براي قانون و رويهي ملي در خصوص يك موضوع را تعيين ميكند. اگر قانون و رويهي موجود با كنوانسيون منطبق نباشد، نتيجه ميتواند اصلاح قانون يا مقررات اجرايي جديد باشد. در نتيجه، كسب و كار ممكن است لازم شود كه رويههاي كارياش را تغيير بدهد كه مستلزم هزينهها و اقدامهاي اجرايي چشمگيري خواهد بود.
- حتي اگر قانون ملي ابكارا مورد حمايت قرار ندهد، محتواي توافقهاي دسته جمعي ممكن است تحت تأثير آنها قرار بگيرند.
- ابكا ميتوانند يك منبع راهنماي عملي براي كسب و كار در زمينهاي باشند كه قانون ملي يا توافقات دسته جمعي در آن زمينه ساكت هستند. بسياري از كمپانيها كه به صورت بينالمللي عمل ميكنند بايد ابكا، يا بيانيهي 1998 س.ب.ك را در جريان تدوين منشور رفتاري يا ساير ابتكارهاي مربوط به «مسؤليت اجتماعي شركت» مورد توجه قرار دهند. ابتكارهاي جهاني براي همكاري داوطلبانه كسب و كار، مانند ميثاق جهاني ملل محتد، اصول مربوط به نيروي كار خود را بر مبناي اين منابع ترسيم ميكنند وذينفعان كسب و كار ميثاق جهاني در جهت تحقق راهبردهاي كسب و كار و عمليات رومزهاشان درگير همكاري ميشوند. موافقتنامههاي بينالمللي چارچوب كه بين «فدراسيونهاي جهاني اتحاديه» و بنگاههاي چندمليتي مورد مذاكره قرار ميگيرند معمولاً به كنواسيونهاي بنيادين سازمان ملل متحد به صورت خاص ارجاع ميدهند.
با توجه به ارتباط و تأثير بالقوهي ابكا بر كسب و كار، كارفرمايان در صورتبندي، اجرا و نظارت بر آنها، و در تضمين اينكه نسبت به چشمانداز كسب و كار، از جمله نيازهاي بنگاهها درتمام اندازهها و در عرصههاي جغرافيايي، بخشهاي اقتصادي و چارچوبهاي اجتماعي مختلف عمل ميكنند مورد توجه قرار ميگيرند، نقش كليدي بازي ميكنند. كارفرمايان همراه با دولتها و كارگران مسؤل تدوينابكا و اجراي واقعبينانه و معنادار آنها هستند.
موضع سازمان بينالمللي كارفرمايان در مورد ابكا چيست؟
ابكا پاسخ تمام مشكلات در محل كار نيستند و فقط بايد دربرخورد با موضوعهاي بنيادين كار مورد استفاده قرار بگيرند كه در اين مورد ميتوانند بيشترين تأثير را داشته باشند. ابكا فقط بايد در جايي به كارگرفته شوند كه اصول تغييرناپذير مطرح است و در جاهايي كه اجماع گسترده اعضاء س.ب.ك مبني بر اينكه كه تنظيم مقررات در سطح بينالمللي لازم است وجود داشته باشد.
از نظر سازمان بينالمللي كارفرمايان (س.ب.كاف)، ابكافقط وقتي به منافع اجتماع و اقتصادي منجر خواهند شد كه آنها:
- بر تدوين قواعد حداقلي در سطح جهان، به جاي پيگيري هماهنگي بينالمللي در سطح ايده آل، تمركز كنند؛
- نسبت به كشورهايي كه فاقد تجربه در استانداردهاي كار هستند جهتگيري واقعبينانه و عملي اتخاذ كنند؛
- به اندازه كافي انعطافپذير باشند تا به سطوح مختلف توسعه و نيازهاي متغيير مدد برسانند؛
- مبتني بر يك ارزيابي دقيق از تأثير احتمالي آنها باشند.
تأثيرات مثبت ابكا به ميزان زيادي بستگي به كاربرد متوازن و اعمال معقول حقوق مندرج در آنها خواهد داشت. اعمال اين حقوق بايد فضاي اجتماعي و اقتصادي، خير عمومي و حقوقي عاليتر ساير افراد و گروهها را محترم بشمرد. به طور خاص، در اجراي ابكا بايد به نيازهاي رقابتي بنگاهها توجه شود چون بنگاهها منبع اشتغال و نيز مكان كاربرد ابكا هستند.
سازمان بينالمللي كارفرمايان براي پيشبرد دستوركار استانداردهاي بينالمللي كار براي كسب و كار چه ميكند؟
- براي خدمت به 150 تشكل ملي كسب و كار از سراسر جهان، سازمان بينالمللي كارفرمايان (س.ب.كاف) از طريق «گروه كارفرمايان» در س.ب.ك: براي تدوين استانداردها نظرات كسب و كار را در مورد موضوعهايي كه بايد مورد بررسي قرار بگيرد جويا ميشود- و، مهمتر اينكه كنار ميگذارد. گروه كارفرمايان را در جريان مداكرات بعدي با حضور دولتها و كارگران راهنمايي كرده و آماده ميسازد تا تضمين شود كه چشماندازهاي كارفرمايان در گفتگوها و دستاوردها بازتاب مييابد.
- هنگام نياز به تدوين يك كنوانسيون و/يا توصيهنامه، در جريان پيشنويسي سند، و با هدف تضمين اينكه كارآيي كسب و كار در نظر گرفته ميشود، گروه كارفرمايان را همراهي و راهنمايي ميكند.
- وقتي سند تصويب ميشود تشكلهاي كسب و كار در سطح ملي را، از جمله از طريق ارايهي چشماندازها نسبت به پيامدهاي قانوني، اجتماعي و اقتصادي تأييد سند، و ترسيم پيامدهايش براي كسب و كار و ايجاد اشتغال بخش خصوصي، تجهيز ميكند تا در برابر تصويب و اجراي آن مطلع باشند. بنا بر اين، تشكلهاي كارفرمايي قادر خواهند شد تا به اعضاء خودشان نسبت به استلزامهاي تصويب سند براي فعاليتهاي كسب و كار مشورت بدهند.
- اعضاء را تشويق ميكند تا در مورد به كارگيري كنوانسيونهاي مصوب در قانون و در رويهها، به تشكيلات نظارتي س.ب.ك اطلاعاتي ارايه دهند تا چشماندازهاي كارفرمايان ملي در ارزيابي رعايت كنوانسيونها مورد توجه قرار بگيرد.