قانون برنامه چهارم توسعه ، بخش ششم
| فصل ششم: آمايش سرزمين و توازن منطقه‌ايماده ۷۲ دولت مكلف است، به منظور توزيع مناسب جمعيت و فعاليتها در پهنه سرزمين، با هدف استفاده كارآمد از قابليتها و مزيتهاي كشور، با استفاده از مطالعات انجام شده, سند ملّي آمايش سرزمين مشتمل بر سطوح ذيل را از ابتداي برنامه چهارم به مرحله اجرا درآورد: الف: سطح كلان شامل: ۱- چشم‌انداز بلندمدت توسعه فضايي كشور، در چارچوب سياستهاي كلي نظام, تحليل شرايط منطقه‌اي و بين‌المللي و امكانات, محدوديتها و مزيتهاي سرزمين ۲- راهبردهاي كلي توزيع جمعيت در سرزمين, الگوي اسكان و نظام شهري و روستايي كشور ۳- راهبردهاي خاص مناطق و عرصه‌هايي كه به لحاظ “امنيتي و دفاعي”, “حفاظت از منابع طبيعي, محيط زيست و ميراث فرهنگي” داراي موقعيت ويژه مي‌باشند. ۴- پايگاه اطلاعات مكاني و جغرافيايي و اسناد تصويري مرتبط ب: سطح بخشي شامل: ۱- راهبردهاي هماهنگ و سازگار بلندمدت توسعه و توزيع فضايي بخشهاي مختلف اقتصادي – اجتماعي و فرهنگي منطبق با ويژگي‌هاي سرزمين ۲- سياستها و توصيه‌هاي منطقه‌اي و سرزميني بخشها ۳- اقدامها و عمليات اولويت‌دار در توسعه بخش ج: سطح استاني شامل: ۱- نظريه پايه توسعه استانها، حاوي بخشهاي محوري و اولويت‌دار در توسعه استان و تعيين نقش هر استان در تقسيم كار ملّي ۲- سازمان فضايي توسعه استان (محورها و مراكز عمده در توسعه استان) ۳- اقدامها وعمليات اولويت‌دار در توسعه استان تبصره- سندهاي ملّي توسعه بخش و سندهاي ملّي توسعه استان، موضوع فصل سيزدهم اين قانون، بر اساس جهت‌گيري‌هاي سند ملّي آمايش سرزمين و متناسب با ويژگي‌هاي هر يك تنظيم و پس از تصويب هيئت وزيران, مبناي تنظيم عمليات اجرايي برنامه چهارم قرار مي‌گيرد. دولت مكلف است، لوايح بودجه‌هاي سنواتي را، بر اساس اسناد فوق تنظيم و تقديم مجلس شوراي اسلامي نمايد. سند ملي سندي است راهبردي كه جهت‌گيري‌هاي اصلي بخش، استان و يا طرحهاي ويژه را در چارچوب تحقق چشم‌انداز بيست ساله توسعه، تبيين و حسب مورد به تصويب مجلس شوراي اسلامي و يا هيئت وزيران مي‌رسد. عمليات اجرايي اين اسناد در چارچوب مصوبات بودجه‌هاي سنواتي و ساير قوانين موضوعه صورت مي‌پذيرد. ماده ۷۳ ماده ۷۴ الف: قرار دادن اسناد ملّي آمايش سرزمين و كالبدي ملّي به عنوان مرجع اصلي هماهنگي‌هاي بين بخشي, بين منطقه‌اي و بخشي – منطقه‌اي، در تصميم‌گيري‌هاي اجرايي. ب: به هنگام نمودن سند ملّي آمايش سرزمين، متناسب با تحولات جهاني, منطقه‌اي, علمي و فني و با بهره‌گيري از اطلاعات پايه‌اي و مكاني و تعامل سطوح خرد و كلان منطقه‌اي و بخشي, به‌گونه‌اي كه برنامه پنجم توسعه اقتصادي, اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در سازگاري با سند ملّي آمايش سرزمين تنظيم گردد. ماده ۷۵ الف: بهره‌گيري مناسب از موقعيت و توانمندي‌هاي عرصه‌هاي مختلف سرزمين، براي توسعه علم و فناوري و تعامل فعال با اقتصاد جهاني، از طرق مختلف از جمله تعيين مراكز و پاركهاي فناوري علمي, تحقيقاتي تخصصي و همچنين تعيين نقش و عملكرد مناطق آزاد و ويژه اقتصادي. ب: استفاده مناسب از قابليت و توان كلان‌شهرها، در جهت تقويت نقش فراملّي و ارتقاي جايگاه بين‌المللي كشور، از طريق تقويت مديريت توسعه, برنامه‌ريزي و اجرا در اين شهرها, تعيين حوزه عملكرد فراملّي و بين‌المللي هر يك و انتقال همزمان وظايف ملّي و منطقه‌اي آنها به ساير شهرها. ج: بهره‌گيري مناسب، از قابليتهاي ترانزيتي كشور، از طريق اولويت‌بندي محورهاي خاص در دالانهاي ارتباطي شرقي – غربي و شمالي – جنوبي كشور و تدوين برنامه توسعه مبادي, شبكه‌ها و نقاط خاص واقع بر اين محورها. د: آماده‌سازي عرصه‌هاي مختلف سرزمين، براي پذيرش فعاليتهاي جديد و ايجاد فرصتهاي شغلي متناسب با قابليت هر منطقه، از طريق تكميل, توسعه و تجهيز شبكه‌هاي زيربنايي. هـ: بهره‌گيري از آثار انتشاري سرمايه‌گذاري‌هاي ملّي و فراملّي، در توسعه مناطق پيراموني (به ويژه دشتها و پيرامون سدها)، از طريق تهيه برنامه‌هاي چند بخشي و گسترش شيوه‌هاي نوين معيشت و فعاليت و ساماندهي استقرار جمعيت و فعاليتها. و: بهره‌گيري از منابع غني نفت و گاز (به ويژه مناطق گازي پارس جنوبي)، در توسعه فعاليتهاي مرتبط و صنايع انرژي‌بر و سازماندهي جديد استقرار جمعيت و فعاليتها در حاشيه جنوبي كشور، برمبناي آن. ز: توسعه مناطق مرزي با هدف تقويت همگرايي‌هاي ملّي و پيوند مناطق مرزي با اقتصاد ملّي و فراملّي. ح: بهره‌گيري از قابليتهاي محيطي, اقتصادي, اجتماعي و فرهنگي مناطق روستايي كشور، از طريق توسعه منابع انساني, تنوع‌بخشي به فعاليتهاي اقتصادي, ساماندهي نظام ارائه خدمات سطح‌بندي شده و اصلاح نظام برنامه‌ريزي توسعه روستايي، با تأكيد بر افزايش هماهنگي و محلي نمودن فرايند آن. ماده ۷۶ ماده ۷۷ ماده ۷۸ ماده ۷۹ ماده ۸۰ ماده ۸۱ ب: ”سند بودجه سالانه استان“ كه تعهدات شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان و سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور, براي اجراي برنامه توسعه استان را مشخص مي‌نمايد, مشتمل بر اهداف كمي استان, شاخصهاي هدف هر بخش, اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و اعتبارات هزينه‌اي استان مي‌باشد. ج: طرحهاي ملّي كه منافع آن شامل: چند استان و يا كل كشور مي‌گردد، توسط دستگاه‌هاي اجرايي ملّي اجرا خواهد شد. د: سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور مكلف است، نظام تنظيم بودجه استان را در چارچوب “سند ملّي توسعه استان” ظرف مدت شش ماه از تصويب اين قانون تهيه و به تصويب هيئت وزيران برساند. ماده ۸۲ الف: كليه مالياتهاي مستقيم (به استثناي ماليات بر شركتهاي دولتي). ب: ماليات بر كالاها و خدمات به استثناي حقوق ورودي. ج: آن دسته از درآمدهاي حاصل از مالكيت دولت كه وصول آنها در همه استانهاي كشور عموميت دارد. د: درآمدهاي حاصل از خدمات كه در استانها عرضه مي‌شود و توسط دستگاه‌هاي استاني وصول مي‌گردد، به استثناي درآمد ناشي از انفال و خدمات قضايي دادگستري جمهوري اسلامي. هـ: درآمدهاي حاصل از جرايم و خسارات كه در استانها وصول مي‌شود به استثناي درآمد ناشي از جرايم مبارزه با قاچاق و مواد مخدر. ماده ۸۳ برنامه سوم توسعه – ماده ۷۰ به منظور تصميم‌گيري، تصويب، هدايت، هماهنگي و نظارت در امور برنامه‌ريزي و توسعه و عمران استانها، در چارچوب برنامه‌ها و سياستها و خط‌مشي‌هاي كلان كشور، شوراي برنامه‌ريزي و توسعه هر استان به رياست استاندار تشكيل مي‌شود. تبصره ۱- به منظور پيشبرد اهداف و انجام وظايف شوراي برنامه‌ريزي و توسعة استان، كميته‌هاي تخصصي متشكل از مديران و رؤساي ادارات كل، شعب و نمايندگي سازمانهاي دولتي، مؤسسات و نهادهاي عمومي غير دولتي در استان كه مشمول نظام بودجه استاني بوده و يا قسمتي از وظايف عمراني استاني را عهده‌دار هستند (دستگاه‌هاي اجرايي استاني) تشكيل مي‌گردد. آيين‌نامه اجرايي شوراي برنامه‌ريزي استان و كميته‌هاي تخصصي توسط سازمان برنامه و بودجه تهيه و به تصويب هيئت وزيران خواهد رسيد. تبصره ۲- پس از تشكيل كميته‌هاي تخصصي موضوع اين ماده ساير شوراها، كميته‌ها و ستادهاي مرتبط موجود استان به استثناي كميته برنامه‌ريزي شهرستان منحل و وظايف آنها در قالب وظايف اين كميته‌ها ساماندهي و تنظيم مي‌شود. – كميته برنامه‌ريزي شهرستان متشكل از فرماندار (رياست كميته)، نماينده سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور (دبير كميته) و عضويت رؤساي دستگاه‌هاي اجرايي كه مديران كل آنها عضو شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان هستند، خواهد بود. فرمانداران موظف هستند يك هفته قبل از تشكيل جلسات كميته از نمايندگان شهرستان در مجلس شوراي اسلامي به عنوان ناظر درجلسات دعوت به عمل آورند. – پروژه‌هاي عمراني شهرستانها پس از تصويب در كميته برنامه‌ريزي شهرستان جهت مبادله موافقتنامه با دستگاه‌هاي اجرايي ذي‌ربط به سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان اعلام خواهد شد. تبصره ۳- وظيفه دبيرخانه شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان به عهده سازمان برنامه و بودجه استان است. برنامه سوم توسعه – ماده ۷۱ شوراي برنامه‌ريزي و توسعه استان وظايف زير را به عهده دارد: الف: بررسي و تأييد برنامه‌هاي بلندمدت توسعه استان شامل جهت‌گيري‌هاي توسعه بلندمدت استان، در چارچوب نظام برنامه‌ريزي كشور و در راستاي جهت‌گيري‌هاي بلندمدت كشور و طرح آمايش ملي. ب: بررسي و تأييد برنامه‌هاي ميان‌مدت توسعه استان شامل هدفها، سياستها و خط‌مشي‌هاي توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي و اولويتهاي سرمايه‌گذاري در توسعه استان كه در چارچوب رهنمودهاي كلي و سياستهاي كلان و بخشي و سازگار با برنامه ميان‌مدت ملي براي دوره برنامه توسعه تهيه مي‌شود. ج: تصويب طرحهاي توسعه و عمران و سلسله مراتب خدمات شهري و روستايي در قالب برنامه‌هاي توسعه استان، بارعايت سياستهاي مصوب شوراي عالي معماري و شهرسازي. د: اتخاذ تدابير لازم براي تحقق آن قسمت از درآمدهاي عمومي و اختصاصي دولت در استان كه توسط دستگاه اجرايي استاني وصول و به خزانه استان واريز مي‌گردد (درآمد استاني) و پيشنهاد كسب منابع جديد درآمد در چارچوب سياستهاي مصوب دولت. هـ: اتخاذ تدابير لازم براي صرفه‌جويي در هزينه‌ها و پيشنهاد راههاي كاهش هزينه در چارچوب سياستهاي مصوب دولت. و: بررسي و تأييد بودجه پيشنهادي سالانه استان شامل منابع مالي لازم از محل درآمدهاي استان و سهمي از منابع ملي و اعتبارات جاري و عمراني دستگاه‌هاي اجرايي استان از محل درآمد عمومي و اعتبارات از محل درآمد اختصاصي، در چارچوب بخشنامه‌ها و دستورالعملهاي تهيه و تنظيم بودجه كل كشور، براي ارائه به سازمان برنامه و بودجه ز: بررسي و توزيع اعتبارات عمراني استاني مصوب بين فصول و برنامه‌ها و طرحهاي عمراني و دستگاه‌هاي اجرايي استاني به تفكيك شهرستان بر اساس پيشنهاد سازمان برنامه و بودجه استان. ح: بررسي و توزيع اعتبارات جاري دستگاه‌هاي اجرايي استاني به تفكيك برنامه و فصول هزينه براساس پيشنهاد سازمان برنامه و بودجه استان ط: بررسي و تصميم‌گيري در مورد توسعه صادرات غير نفتي استان و در صورت لزوم خط‌مشي‌هاي اجرايي مبادلات مرزي اعم از بازارچه‌ها، تعاوني‌هاي مرزنشيني در چارچوب سياستهاي كلي تجارت خارجي كشور. ي: بررسي برنامه‌هاي سالانه و ميان‌مدت اصلاح و تحول اداري متناظر با برنامه‌هاي توسعه مصوب و پيشنهاد آن به مراجع ذي‌ربط. ك: شناخت قابليتها و مزيتهاي نسبي استان و ايجاد زمينه‌هاي لازم براي تشويق و توسعه سرمايه‌گذاري‌هاي مردمي در امور اقتصادي، توليدي و اجتماعي. ل: ساماندهي كمكها و توسعه مشاركتهاي مردمي در اقدامات عمراني و امور عام‌المنفعه. م: بررسي راههاي تجهيز و جذب پس‌اندازهاي مردم و به‌كارگيري آنها در امور توسعه استان در چارچوب سياستها و خط‌مشي‌هاي پولي كشور. ن: پيشنهاد برنامه‌هاي توسعه مشاركت زنان و جوانان به ويژه بسيجيان در فعاليتهاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي استان به مراجع ذي‌ربط و تنظيم سياستهاي اجرايي مربوطه. س: پيشنهاد برنامه‌هاي توسعه منابع انساني به مراجع ذي‌ربط و تنظيم سياستهاي اجرايي مربوطه. ع: پيشنهاد برنامه‌هاي استقرار نظام تأمين اجتماعي ملي در سطح استان به مراجع ذي‌ربط و تنظيم سياستهاي اجرايي مربوطه. ف: بررسي وضعيت اشتغال در سطح استان و پيش‌بيني روشهاي تشويقي براي سرمايه‌گذاري در امور اشتغالزا. ص: پيشنهاد برنامه‌ها و تأمين منابع تقويت و توسعه بسيج استان. برنامه سوم توسعه – ماده ۷۷ كميته تخصيص اعتبار استاني مركب از معاون عمراني استاندار، رئيس سازمان برنامه و بودجه استان و مديركل امور اقتصادي و دارايي استان تشكيل مي‌شود و بر اساس گزارش خزانه معين استان نسبت به تعيين سقف تخصيص اعتبارات جاري دستگاه‌هاي اجرايي استان و اعتبارات عمراني بر حسب فصول تصميم‌گيري مي‌كند. تبصره- وظيفه دبيرخانه كميته تخصيص اعتبار استاني بر عهده سازمان برنامه و بودجه استان است. برنامه سوم توسعه – ماده ۱۸۱ الف: دولت موظف است به منظور پيشگيري، امدادرساني، بازسازي و نوسازي مناطق آسيب ديده در حوادث غير مترقبه در طي برنامه سوم، اعتبارات لازم را در لوايح بودجه سنواتي پيش‌بيني كند و در اختيار ستاد حوادث غير مترقبه كشور قرار دهد. درصدي از اعتبارات فوق جهت مطالعات آسيب‌پذيري به منظور كاهش اثرات بلاياي طبيعي و اجراي پروژه‌هاي پيشگيري از حوادث غيرمترقبه از قبيل سيل و زلزله، خشكسالي، آتش سوزي، طوفان و يا پيشروي آب دريا هزينه خواهد شد. ب: وزارت كشور مي تواند از محل منابع قرض‌الحسنه سيستم بانكي، وام و در صورت عدم تكافو از محل ساير منابع بانكي تسهيلات مورد نياز را به مالكان واحدهاي مسكوني، تجاري، صنعتي، معدني و كشاورزي خسارت ديده در مناطق سابق‌الذكر اعطاء كند. مابه‌التفاوت سود و كار مزد تسهيلات اعطايي در لوايح بودجة سالانه منظور خواهد شد. دولت موظف است بازپرداخت تسهيلات اعطايي توسط سيستم بانكي را كه در اين بند پيش‌بيني شده است تضمين كند. ج: به منظور افزايش سهم صنعت بيمه در جبران خسارت ناشي از حوادث غيرمترقبه، دولت مجاز است شرايط لازم را به نحوي فراهم كند كه در دوران برنامه سوم حداقل پنجاه درصد (۵۰%) محصولات كشاورزي، دامداري، صنايع دستي، شيلات، ابنيه عمومي، تأسيسات شهري و روستايي، ساختمانهاي مسكوني، تجاري و صنعتي تحت پوشش بيمه قرار گيرند |